Οι πρώτες μέρες στο Νηπιαγωγείο - Μέρος ΙΙΙ

Μόλις χτες έφτασε στο τέλος της και η τρίτη εβδομάδα στο Νηπιαγωγείο και οι ρυθμοί εντατικοποιήθηκαν λιγάκι. Προστέθηκαν περισσότερες δραστηριότητες και περισσότερες εργασιούλες.

Ενδεικτικά:

• Κανόνες της τάξης - Γωνιές. Παίξαμε στην παρεούλα το "Βρες τι κρύβεται στο σακουλάκι" Με κλειστά μάτια, τραβήξαμε μέσα από το σακουλάκι εικόνες που παρουσίαζαν τις γωνιές της τάξης. Κάθε παιδί που επέλεγε την καρτέλα, αναγνώριζε τη θέση της γωνιάς, κολλάγαμε την καρτέλα, το όνομα της κάθε γωνιάς. Προς συζήτηση στην παρεούλα τέθηκαν τα θέματα, πόσα παιδιά νομίζετε ότι μπορούν να παίζουν στην συγκεκριμένη γωνιά. Ανάλογα με την απάντηση , κολλήσαμε κάτω από το όνομα της γωνιάς, τα αντίστοιχα "Αλεπουδάκια". Δεύτερο ζήτημα που προέκυψε ήταν οι κανόνες κάθε γωνιάς. Τους συζητήσαμε, αλλά απεικονίσαμε κανόνες μόνο για τη γωνιά της βιβλιοθήκης (μας βοήθησαν πολύ οι ιδέες της συναδέρφου Κικής γι' αυτό). Τρίτο ζήτημα, ήταν πώς θα δηλώνουμε την επιθυμία μας κάθε μέρα που θα ερχόμαστε στην τάξη. Έτσι προέκυψε η ανάγκη της δημιουργίας "Καρτέλας παιχνιδιού". Αυτή είναι ένας κύκλος που μέσα της τα παιδιά γράφουν το όνομά τους. Η κυρία τις πλαστικοποίησε και κόλλησε χριτς-χρατς.

• Γνωρίσαμε το μήνα Σεπτέμβριο, τα χαρακτηριστικά του και την εποχή από το βιβλίο της Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου, τα παιδιά του Φθινοπώρου. Μάθαμε ότι ο μήνας έχει 30-31 ημέρες και κολλήσαμε τους αντίστοιχους αριθμούς στον τοίχο της παρεούλας μας για να γίνει αναπόσπαστο κομμάτι του καθημερινού μας ημερολογίου.

• Κολλήσαμε και τις κόρες της κυρα-βδομάδας στη σειρά, αφού ακούσαμε το αντίστοιχο τραγούδι από τα "Λάχανα και Χάχανα" - "Εδώ Νηπιαγωγείο".

• Και αφού γνωρίσαμε το μήνα και τις μέρες αποφασίσαμε να ολοκληρώσουμε το ημερολόγιο της τάξης με την καθημερινή ημερομηνία. 

Και εδώ ολοκληρωμένο το ημερολόγιο μας:

• Παίξαμε πάλι με τα ονόματα μας: Σε δύο τομείς (Γλώσσα - Εικαστικά)

1. Γλώσσα: "Τι έφερε ο ταχυδρόμος;" Έφερε στα παιδιά φακέλους, που απ' έξω έγραφαν το όνομα του καθενός. Μέσα όμως είχε μία έκπληξη για το καθένα: Το όνομα του κομμένο και τα γράμματα μπερδεμένα. Κάθε παιδί λοιπόν έπρεπε να ανασύνθεσει το όνομα του, αντιστοιχίζοντας γράμμα-γράμμα τα μπερδεμένα γράμματα με το όνομα του φακέλου και για επαλήθευση να μετρήσει καταρχήν τα γράμματα, πάνω στο φάκελο και όπως τα είχε ανασυνθέσει και να ζητήσει τη γνώμη της ολομέλειας για το σωστό.(Ιδέα από δραστηριότητες για τη Γλώσσα της Τασούλας Τσιλιμένη - Ανασύνθεση Ονόματος)

2.  Εικαστικά: "Ένα δώρο σου φέρνω" Εφαρμόζοντας την ιδέα των συναδέρφων του 1ου Νηπιαγωγείου Μεγαλόπολης, φτιάξαμε από χαρτόνι καρτέλα ονόματος που την κλείσαμε με φιογκάκι σαν δώρο. Κάθε παιδί άνοιγε το δώρο του και στην συνέχεια το στόλιζε με δακτυλομπογιές.

3. Εικαστικά: "Ποιος είναι ο αρχηγός;" Κατασκευή του αρχικού του ονόματος σε αρνητικό στένσιλ. Πάνω σε ένα κομμάτι χαρτί με χαρτοταινία σχηματίζουμε το αρχικό του ονόματος κάθε παιδιού.Το κάθε παιδί ζωγράφισε με λαδοπαστέλ σε γραμμές ή λωρίδες με διαφορετικά χρώματα. Όταν ολοκληρώθηκαν όλες οι καρτέλες έγινε κάτι ΜΑΓΙΚΟ: Ξεκολλήσαμε την ταινία και έμεινε άσπρο πάνω στο χαρτί  το αρχικό του ονόματος κάθε παιδιού. Με την καρτέλα του για συνέχεια, κολλήσαμε στον τοίχο όλες τις δημιουργίες μας, σχηματίζοντας έτσι ένα πρόχειρο παρουσιολόγιο σε αλφαβητική σειρά. 

• Διαβάσαμε το πρώτο μας εικονόλεξο για το Φθινόπωρο με τη "Ρούλα την Φθινοπωρούλα"  (από το περιοδικό "Παράθυρο") και μια και δυο φορές και πολύ το διασκεδάσαμε που μπορούσαμε και μεις μικρά παιδάκια να λέμε τις λέξεις από μία ιστορία. Στη συνέχεια κάναμε ανασύνθεση της λέξης Φθινόπωρο.

• Κατασκευάσαμε τη δεύτερη ομαδική μας εργασία "Το δέντρο των Εποχών". Πρόκειται για μία κατασκευή από καφέ χαρτί του μέτρου, καφέ τέμπερα και σφουγγάρι. Κάθε παιδί με τη σειρά του έκανε αποτύπωμα πάνω σε ένα παραλληλόγραμο χαρτί του μέτρου  που είχαμε τοποθετήσει στο κέντρο της παρεούλας. Την άλλη μέρα αφού στέγνωσε το έκοψαν σε λωρίδες στενές, φαρδιές, κοντές και μακριές και σχημάτισαν τα κλαδιά. Και με τη βοήθεια της κυρίας το κόλλησαν στον τοίχο. Το δέντρο αυτό θα το στολίζουμε ανάλογα την εποχή και την περίσταση, π.χ. πέρσι το είχαμε στολίσει για το Φθινόπωρο , το Χειμώνα, τις Απόκριες (το σερπαντινόδεντρο), την Άνοιξη κ.α.

• Και φυσικά δεν ξεχάσαμε και αυτή τη βδομάδα τα παιχνίδια γνωριμίας:

1. Παίξαμε στην αυλή τις "Χελώνες". Χρειαστήκαμε πολλή μουσική. Τα παιδιά χωρίστηκαν σε χελώνες και έναν κυνηγό. Κάθε φορά που έπαιζε η μουσική οι χελώνες περπατούσαν σε όλη την αυλή στα τέσσερα (όχι στα γόνατα).Όταν η μουσική σταματούσε ο κυνηγός προσπαθούσε να πιάσει μία χελώνα. Αν η χελώνα προλάβαινε και γυρνούσε ανάποδα και κούναγε τα ποδαράκια της πριν την πιάσει ο κυνηγός, η χελώνα σωζόταν και ο κυνηγός πήγαινε να πιάσει μία άλλη. Διασκεδάσαμε πάρα πολύ. Και νικητής αυτή τη φορά ήταν ο Ηλίας.
2. Παίξαμε στην αυλή "Βρίσκω ένα φίλο". Πάλι χρειαστήκαμε μουσική. Κάθε φορά που η μουσική σταματούσε, τα παιδιά έπρεπε να βρουν ένα φίλο και να εφαρμόσουν τις οδηγίες της κυρίας, π.χ. Πιάνω το φίλο μου από το χέρι, τον χαιδεύω στο μάγουλο, του χαμογελώ, ακουμπάμε πλάτες, ακουμπάμε πατούσες, γόνατα κ.α.
3. Παιχνίδι ρόλων στην αυλή: Καθίσαμε σε έναν κύκλο και αναρωτηθήκαμε πώς θα συστηνόταν ένας τρομερός γίγαντας, ένας γενναίος στρατιώτης, ένας καλός γεράκος, μια κακιά μάγισσα και ότι άλλο βάλει ο νους σας. Γελάσαμε με την καρδιά μας και ανακαλύψαμε ότι έχουμε πολύ καλούς ηθοποιούς ανάμεσα μας.

Πολλά ευχαριστώ στο περιοδικό Παράθυρο και στις συμβούλους των ΠΕΚ μας.

Κύλησε και αυτή η βδομάδα και έφυγε σαν το νερό.....

Οι πρώτες μέρες στο Νηπιαγωγείο - Μέρος ΙΙ

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης εβδομάδας στο νηπιαγωγείο, κινηθήκαμε στο ίδιο μοτίβο της πρώτης, με τη ρουτίνα μας, εισαγάγοντας όμως ενδιάμεσα στο πρόγραμμα, λίγο πιο οργανωμένες δραστηριότητες και εργασιούλες σχετικά με:

1. Τα ονόματά μας. 

• Κατά τη διάρκεια της ελεύθερης ζωγραφικής, κάναμε μια συμφωνία, έτσι ώστε κάθε φορά που θα τελείωνε μια ζωγραφιά, να γράφουμε το όνομά μας και να βάζει η κυρία τη σφραγίδα της ημερομηνίας. Τις πρώτες μας ζωγραφιές τις κρεμάσαμε στο ταμπλό της τάξης. Είχαμε όμως πολλές ζωγραφιές και από την προηγούμενη εβδομάδα. Προβληματιστήκαμε λοιπόν που θα μπορούσαμε να φυλάξουμε αυτές τις ζωγραφιές και προέκυψε η ανάγκη των συρταριών. Απ'  έξω από κάθε συρτάρι κάθε παιδί ζωγράφισε μία μικρή ζωγραφιά για να αναγνωρίζει το συρτάρι του. Την άλλη μέρα στην παρεούλα τα παιδιά βρήκαν πεσμένες καρτέλες με τα ονόματά τους. Συζητήσαμε για το αρχηγό του κάθε ονόματος και όποιο παιδί την αναγνώριζε, έπαιρνε την καρτέλα του και την έβαζε στο συρτάρι του. Τα παιδιά που δεν αναγνώρισαν το όνομά τους τα βοήθησαν τα υπόλοιπα παιδιά. Στη συνέχεια κολλήσαμε και μικρότερες καρτέλες με ονόματα έξω από τα συρτάρια. 
• Διακοσμώ το αρχικό του ονόματός μου. Τα παιδιά αναγνώρισαν τον αρχηγό του ονόματος τους με τη βοήθεια της καρτέλας τους και διακόσμησαν το αρχικό τους.

2.    Τις ημέρες της εβδομάδας

Τραγουδήσαμε το τραγούδι για τις ημέρες της εβδομάδας και το απεικονίσαμε δημιουργώντας έναν πίνακα αναφοράς για τις ημέρες.

Δευτέρα βγαίνει ο ήλιος

Την Τρίτη ένα λουλούδι

Τετάρτη ένα σπίτάκι

Την Πέμπτη καραβάκι

Παρασκευή μια μπάλα, μια ωραία μπάλα

Να΄χουμε να παίζουμε

Σάββατο , Κυριακή

3.  Τον καιρό.

Αρχίσαμε παίζοντας το θεατράκι του καιρού: Δύο παιδιά από την παρέα πηγαίνουν στο παράθυρο της τάξης για να δουν τι καιρό κάνει έξω και να το ανακοινώσουν στην παρεούλα. Έρχονται λοιπόν στην ολομέλεια και το ανακοινώνουν παίζοντας το θεατράκι του καιρού "Τι καιρό έχει σήμερα; λέει το ένα "Σήμερα έχει ήλιο" λέει το άλλο. 

Δημιουργήθηκε ο προβληματισμός πώς μπορούμε να θυμόμαστε τον καιρό που έκανε κάθε μέρα μέσα στην βδομάδα και προέκυψε η ανάγκη του πίνακα αναφοράς του καιρού της εβδομάδας, που περιλαμβάνει τις ημέρες της εβδομάδας, τις λέξεις του καιρού και τις εικόνες του καιρού.

    4. Ομαδική εργασία : " Η παρέα μας"

Τέλος, αυτή τη δεύτερη εβδομάδα, κάναμε την πρώτη μας ομαδική εργασία. Βάψαμε το χέρι μας με πινέλο και άσπρη τέμπερα και αφήσαμε το αποτύπωμα της παλάμης μας πάνω σε χρωματιστό χαρτόνι για να δηλώσουμε ότι είμαστε μέλη της ομάδας της τάξης μας. Τα παιδιά σ' αυτή την πρώτη τους επαφή με τα πινέλα και τις τέμπερες ήταν ενθουσιασμένα, γαργαλήθηκαν με το πινέλο, και φύλαξαν με πολλή προσοχή  το χαρτόνι τους στα τραπέζια της κουζίνας να στεγνώσει. Την επόμενη μέρα, κάναμε στην ολομέλεια τη συναρμολόγηση του κύκλου της ομάδας μας και τον κολλήσαμε στην πόρτα μας:

Εξαιτίας της παγκόσμιας ημέρας χωρίς αυτοκίνητο στις 20 Σεπτεμβρίου, αυτή τη βδομάδα η ιστορία της ημέρας ήταν σχετική με την κυκλοφοριακή αγωγή. Διαβάσαμε σε συνέχειες, μερικά κεφάλαια του βιβλίου "Κυκλοφορώ με ασφάλεια" και γνωρίσαμε την "Ασπρούλα".

Στο τέλος αποτυπώσαμε σε χαρτί μία σκηνή που άρεσε στον καθένα από τα κεφάλαια που διαβάσαμε με την Ασπρούλα.

Συνεχίσαμε ασφαλώς και τα παιχνίδια γνωριμίας:

1. Δεθήκαμε με τον ιστό της αράχνης. Καθίσαμε σε κύκλο, ο ιστός άρχισε από την κυρία που έδεσε στο δάχτυλο της το νήμα, είπε δυνατά τ' όνομά της και κύλησε το κουβάρι σε ένα άλλο μέλος της ομάδας που κι αυτό με τη σειρά του έκανε το ίδιο και κύλησε το κουβάρι σε ένα άλλο μέλος της ομάδας.... ώσπου δεθήκαμε σε ιστό δυνατό όλη η ομάδα.
2. Στην αυλή παίξαμε το " Τακ -Τακ ποιος είμαι εγώ που την πλάτη σου χτυπώ;" Καθίσαμε όλη η παρέα σε κύκλο, και ένα μέλος της ομάδος μπήκε στο κέντρο του κύκλου και έκλεισε τα μάτια του με τα χέρια του. Ένα άλλο μέλος της ομάδας τότε χτύπησε την πλάτη του παιδιού στο κέντρο του κύκλου επαναλαμβάνοντας τα λόγια του τίτλου του παιχνιδιού. Ο φίλος μας με τα κλειστά μάτια, έπρεπε να μαντέψει ποιος ήταν ο άλλος φίλος από τη χροιά της φωνής του και μόνο. Και σας πληροφορώ ότι έχουμε γίνει τόσο καλοί φίλοι που κερδίσαμε σχεδόν όλοι στο παιχνίδι!
3. Στην παρεούλα παίξαμε το "Μπορείς να συνεχίσεις τη ζωγραφιά μου;"Καθίσαμε στο πάτωμα. Πήραμε από ένα κομμάτι χαρτί και βάλαμε στη μέση τους μαρκαδόρους μας. Το ταμπουρίνο χτυπούσε και όλα τα παιδιά άρχισαν να ζωγραφίζουν στο χαρτί τους. Μόλις ο ήχος από το ταμπουρίνο σταματούσε, κάθε παιδί έδινε το χαρτί του στο διπλανό του, και αυτός με τη σειρά του όσο έπαιζε το ταμπουρίνο συνέχιζε τη ζωγραφιά που του έδωσε ο διπλανός του, μέχρι να σταματήσει πάλι το ταμπουρίνο και να περάσει το χαρτί στο διπλανό. Το παιχνίδι τελειώνει όταν οι αρχικές ζωγραφιές επιστρέψουν πίσω στα παιδιά που τις άρχισαν. Μπερδευτήκαμε λιγάκι με την έννοια διπλανός (δεξιά ή αριστερά άραγε), αλλά στο τέταρτο-πέμπτο χτύπημα είχαμε μπει στη σειρά.
4. Στην αυλή παίξαμε τους "Λαγούς και τα Δέντρα" και τις "Μελισσούλες και τα Λουλούδια". Χρειαστήκαμε στεφάνια και μουσική. Χωριστήκαμε σε ζευγάρια. Ένα παιδί ήταν ο Λαγός (Μελισσούλα αντίστοιχα) και το άλλο το Δέντρο (το λουλούδι αντίστοιχα). Ο Λαγός πηδούσε τριγύρω (η μελισσούλα ζουζούνιζε στο λιβάδι) και το Δέντρο παρέμενε ακίνητο ή κινιόταν  με τον αέρα (το ίδιο και το λουλούδι), όσο έπαιζε η μουσική. Όταν η μουσική σταματούσε οι λαγοί ( και οι μελισσούλες), εφάρμοζαν την οδηγία που έλεγε η κυρία: μέσα στο στεφάνι. πίσω από το δέντρο, μπροστά από το λουλούδι, στο πλάι κ.α.

Αναφέρω πάλι ότι τα παιχνίδια γνωριμίας προήλθαν και από τη συνάδελφο Ζήση Ανθή και από σημειώσεις μας από τα ΠΕΚ και από το περιοδικό "Παράθυρο". 

Και κάπως έτσι όμορφα έφτασε στο τέλος της και η δεύτερη εβδομάδα......

Οι πρώτες μέρες μας στο Νηπιαγωγείο - Μέρος Ι

Ξεκινώντας τη νέα σχολική χρονιά, θεωρήσαμε πολύ σημαντικά τα εξής:

Τη δημιουργία κλίματος συναισθηματικής ασφάλειας των νηπίων, 

Το δέσιμο της ομάδας και 

Τη δημιουργία των πλαισίων-κανόνων που θα μας επιτρέψουν καθ' όλη τη διάρκεια της χρονιάς να περνάμε όμορφα.

Την πρώτη μας εβδομάδα λοιπόν την περάσαμε κάνοντας:

• Ελεύθερη ενασχόληση στα κέντρα δραστηριότητας-γωνιές της τάξης μας.

• Πολλά παιχνίδια γνωριμίας. Παίξαμε:

1. Με ένα μπαλόνι που "πέταγε"ανάμεσα στα παιδιά της τάξης. Όταν κατέληγε στα χέρια ενός παιδιού, αυτό μοιραζόταν μαζί μας το όνομά του. Σε άλλη παραλλαγή, το αγαπημένο του χρώμα και σε άλλη το αγαπημένο του φαγητό. Αυτός ο τρόπος μας βοήθησε γρήγορα να μάθουμε τα ονόματα των φίλων μας.
2. Έξω στην αυλή το "Τρέχω τρέχω και καλπάζω και σε σένα σταματώ. Πες μου τ΄όνομά σου για να το'χω φυλαχτό". Σχηματίσαμε έναν κύκλο, ένα παιδί έτρεχε γύρω μας και σταματούσε πίσω από ένα φίλο λέγοντας τα παραπάνω λόγια.Σε άλλη παραλλαγή παίξαμε το παιχνίδι με σιγανή φωνή, με δυνατή φωνή, με αργή φωνή, με γρήγορη φωνή, με ψιθυριστή φωνή.
3. Έξω στην αυλή το παιχνίδι της φιλίας. Κάναμε έναν κύκλο και μισές καρδιές από όλα τα χρώματα σκορπίστηκαν κάτω. Τρέχαμε με τη μουσική, αλλά όταν αυτή σταματούσε, παίρναμε από κάτω μισή καρδιά π.χ. μπλε χρώματος και ψάχναμε το φίλο που είχε την άλλη μισή μπλε καρδιά για τις ενώσουμε και να πούμε πολύ φωναχτά τα ονόματά μας. 

Τα παιχνίδια γνωριμίας είναι από τη συνάδελφο Ζήση Ανθή, από το περιοδικό "Παράθυρο" και από σημειώσεις μας από τα ΠΕΚ που κάναμε και τα μοιράστηκαν μαζί μας, σχολικές σύμβουλοι ή άλλοι συνάδερφοι. Όλους σας ευχαριστούμε. 

• Εξερεύνηση σε όλους τους χώρους του Νηπιαγωγείου μας.Στην τάξη μας, στη διπλανή τάξη, στην τουαλέτα, στην κουζίνα, στο γραφείο, στην αυλή. Συζητήσαμε, συμφωνήσαμε και απεικονίσαμε κανόνες για τα κέντρα δραστηριότητας-γωνιές της τάξης μας (αρχικά για την παρεούλα, το οικοδομικό υλικό, τη ζωγραφική, την πλαστελίνη και το κουκλόσπιτο). Ορίσαμε κανόνες για την τουαλέτα, για το πρωϊνό και για το μεσημεριανό και για την αυλή. 

1. Αφού πλύνω τα χέρια, "την τσάντα παίρνω, πετσέτα στρώνω, νερό βγάζω και περιμένω"
2. Λέμε όλη μαζί την προσευχούλα του πρωϊνού και του μεσημεριανού (οι ολοήμεροι), και μετά το "Καλή όρεξη", τρώμε όλοι μαζί. 
3. Κυκλοφορούμε σε όλο το σχολείο σε τρενάκι, τρενάκι για να πλύνω τα χέρια, για να ετοιμαστώ να βγω έξω διάλειμμα, για να επισκεφτώ τη διπλανή τάξη κλπ.
4. Στο διάλειμμα οι σίφουνες μένουν μέσα, και βγαίνουμε μόνο τα παιδιά. Αν κάποια παιδιά μεαμορφωθούν σε σίφουνες στο διάλειμμα, μπαίνουν στην τάξη να "ξεσηφουνιάσουν".
5. Τα χεράκια και τα ποδαράκια τα κρατάμε στον εαυτό μας.
6. Και άλλα τέτοια πολλά..... για να περνάμε πολύ πολύ καλά. 

• Μπήκαμε σε μια μικρή ρουτίνα και καθημερινότητα...

1. Ελεύθερες δραστηριότητες στις γωνιές πρωί-πρωί
2. Χτυπάν τα κουδουνάκια και μαζεύουν όλα τα μικρά χεράκια
3. Καθόμαστε στην παρεούλα. Από τις πρώτες μέρες μάθαμε το "Καλημέρα" από τα "Λάχανα και Χάχανα" - "Εδώ Νηπιαγωγείο" που είναι ένα από τα τρία τραγούδια που μάθαμε αυτό το μήνα. 
4. Λίγα Μαθηματικά. Μετράμε πόσοι είμαστε στο σχολείο και πόσοι είμαστε σπίτι και βάζουμε τους αντίστοιχους αριθμούς στους πίνακες μας. Πόσα κορίτσια και πόσα αγόρια έχει η τάξη μας; Πόσα κορίτσια και πόσα αγόρια έχει η άλλη τάξη; κ.α.
5. Λίγη Γλώσσα με τη διήγηση ή την ανάγνωση βιβλίων "Η Μίλι και η Μόλι και η πρώτη μέρα στο σχολείο", "Το σκουλήκι με φτερά",κ.α.. Στη συνέχεια η συζήτηση, οι ερωτήσεις, η αναδιήγηση. Συζήτηση για την καθημερινότητα μας στο σπίτι, έξω από το σπίτι, τους φίλους μας έξω από το σχολείο, κ.α.
6. Παιχνίδια γνωριμίας.
7. Πρωϊνό.
8. Διάλειμμα.
9. Και οι ολοήμεροι συνέχεια...
10. Χαλάρωση μετά το διάλειμμα και με τραγούδι "Ήλιε μου" από το CD "Κάτω από το κουνουπίδι".
11. Ελεύθερες δραστηριότητες στις γωνιές για λίγο.
12.  Άλλη μία οργανωμένη δραστηριότητα, που αυτή τη βδομάδα είναι παιχνίδι γνωριμίας πάλι.
13. Φαγητό μεσημεριανό.
14. Διάλειμμα μικρό.
15. Λίγη Γλώσσα με "Την ιστορία λίγο πριν φύγω απ' το σχολείο...." 

Φωτογραφίες όλων των παραπάνω θα αναρτήσουμε όταν λάβουμε από όλους τους γονείς το έντυπο συγκατάθεσης για το διαδίκτυο , που μοιράσαμε πρόσφατα.

Αποκαλύπτοντας τα παραμύθια

Τα παραμύθια δεν είναι μόνο ψυχαγωγία για τα παιδιά. Είναι το μέσο που τα βοηθά να αποκαλύψουν την εσωτερική τους φύση, με τις άπειρες ηθικές και πνευματικές της δυνατότητες, αλλά και ο πιο άμεσος τρόπος για να οδηγηθούν με ασφάλεια στην ωριμότητα.

 
Της Ελένης Χαδιαράκου

Ο γνωστός σουηδός σκηνοθέτης και μάγος της αφήγησης Ίνγκμαρ Μπέργκμαν είπε κάποτε πως η διαφορά ανάμεσα στο ψέμα και το παραμύθι είναι ότι το ψέμα (είτε το λες στους άλλους είτε στον εαυτό σου) σε βοηθά να υπεκφεύγεις τις δυσκολίες της ζωής, ενώ το παραμύθι να τις αντιμετωπίζεις. Καιδεν είχε άδικο. Τα παραμύθια υπήρξαν για όλους η πρώτη μας επαφή με τη ζωή και τις δυσκολίες της. Από τα αρχαία κιόλας χρόνια οι άνθρωποι αντιλαμβάνονταν, ανέλυαν και κατανοούσαν την πραγματικότητα μέσα από ιστορίες. Ειδικά για τους λαούς της Ανατολής, τα παραμύθια ήταν ένας πολύ καλός τρόπος για να κατανοήσουν το «άγνωστο». Κάθε κοινωνία, από την πιο πρωτόγονη έως την πιο ανεπτυγμένη, έχει τις δικές της φανταστικές ιστορίες, που περιλαμβάνουν περιπέτειες, συμβολισμούς και ηθικά διδάγματα. Οι ψυχολογικές καταβολές των παραμυθιών, μάλιστα, ήταν ανέκαθεν ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα τόσο για τους ψυχολόγους όσο και για τους συγγραφείς. Οι μεν ψυχολόγοι προσπαθούν να βρουν σε αυτά απαντήσεις για το ασυνείδητο, οι δε συγγραφείς να ανακαλύψουν το βαθύτερο μήνυμα της ζωής.

Εκπαιδεύοντας με παραμύθια
Ο ρόλος του παραμυθιού είναι βέβαια ψυχαγωγικός, αλλά όχι μόνο. Τα παραμύθια δημιουργούν στα παιδιά εικόνες, διεγείρουν τη φαντασία τους και τα βοηθάνε να μπουν σε κόσμους μυθικούς και ονειρικούς, σε κόσμους όπου όλα μπορούν να συμβούν. Το παραμύθι καλλιεργεί το πνεύμα και βοηθά τα παιδιά να ξεκαθαρίσουν τα συναισθήματά τους και να αντιληφθούν τις δυσκολίες της ζωής. Ταυτόχρονα, προτείνει λύσεις στα προβλήματά τους. Παράλληλα, όμως, δίνει στο παιδί τη δυνατότητα να παρακολουθήσει την παρέμβαση του ανθρώπου σε μια κατάσταση που το περιβάλλει, διεγείρει τη φαντασία του, αλλά και ικανοποιεί σε φανταστικό επίπεδο τις πιο βαθιές επιθυμίες του. Έτσι ηρεμεί και γαληνεύει από τις καθημερινές εντάσεις που βιώνει, μαθαίνει ν’ ακούει και να σκέφτεται.

«Ήταν μια φορά και έναν καιρό...»
Το παραμύθι ξεκινά πάντα με μια ήρεμη εισαγωγή και κλείνει με έναν επίσης καθησυχαστικό τρόπο. Από τις πρώτες κιόλας λέξεις, το παιδί μεταφέρεται σε έναν κόσμο μαγικό, εξωπραγματικό. Στο παραμύθι ο χρόνος, όπως και ο τόπος, είναι αόριστος, όλα θίγονται με τον απλούστερο δυνατό τρόπο, ενώ οι ήρωες είναι σχεδόν πάντα απλοί και αδύναμοι άνθρωποι, χωρίς ιδιαίτερα ταλέντα. Στην ουσία, τα παραμύθια «αφηγούνται» την παιδική ηλικία ενός ανθρώπου μέχρι και την ενηλικίωσή του, και όλες τις περιπέτειες που περιλαμβάνει αυτή η διαδρομή. Ο ήρωας προχωρά μόνος του για κάποιο χρονικό διάστημα, όπως αντίστοιχα μόνο νιώθει και το παιδί στην κοινωνία. Η επαφή με τη φύση (ένα δέντρο ή ένα ζώο) είναι συνήθως καταλυτική, μιας που συνήθως τον βοηθά να βρει το δρόμο του. Ο κυνηγημένος ήρωας μπορεί να πονά ή να περνά μέσα από δυσκολίες, αλλά πάντοτε βρίσκει τελικά το δρόμο του. Αυτό θα συμβεί και στο παιδί κατά τη διάρκεια της ζωής του. Θα πονέσει, θα δυσκολευτεί, αλλά τελικά θα βρει τις λύσεις που ψάχνει. Εκεί βρίσκεται και η γοητεία του παραμυθιού. Στο ότι μπορεί να αποκαλύψει την εσωτερική μας φύση, με τις άπειρες ηθικές, ψυχικές και πνευματικές της δυνατότητες. Είναι η αναζήτηση για το νόημα της ζωής. Γιατί, ως γνωστόν, ο άνθρωπος πάντα αναπτύσσεται και ολοκληρώνεται μέσα από τις δοκιμασίες.

Η ψυχολογική προσέγγιση
Δεν είναι τυχαίο πως κάθε φορά που διαβάζουμε ένα παραμύθι στα παιδιά μας αρχίζουμε κι εμείς οι ίδιοι να διακρίνουμε μηνύματα που μέχρι τώρα δεν είχαμε προσέξει. Άλλες φορές οι ιστορίες προσπαθούν να μεταδώσουν αξίες, όπως δικαιοσύνη, καλοσύνη ή ισότητα, και άλλες προσπαθούν να περάσουν μηνύματα που είναι συνδεδεμένα με το κοινωνικό περιβάλλον, όπως η σημασία της κοινότητας, οι «αντρικοί» και «γυναικείοι» ρόλοι ή η κοινωνική ιεραρχία. Τα παραμύθια χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα από ορισμένους ψυχολόγους - για να βοηθήσουν τους ενηλίκους να ξεπεράσουν κάποια ψυχολογικά προβλήματα. Σύμφωνα με τον Χανς Ντίκμαν -τον πιο γνωστό υποστηρικτή αυτής της ιδέας-, ένας αποτελεσματικός τρόπος ψυχοθεραπείας είναι να διηγηθεί το άτομο το αγαπημένο του παραμύθι. Σύμφωνα με τη θεωρία του, το αγαπημένο μας παραμύθι δεν έχει αποτυπωθεί στη μνήμη μας τυχαία, αλλά λόγω της σημαντικής ψυχολογικής βαρύτητας που έχει για την ίδια την ύπαρξή μας και τα προβλήματα που μας απασχολούν. Όταν συνειδητοποιήσουμε τη βαθύτερη σημασία του νοήματος του παραμυθιού, τότε μπορούμε να μεταφράσουμε ασυνείδητες σκέψεις και φόβους μας και να τα αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικότερα.

Η θεματολογία
Το παραμύθι συγκινεί και ψυχαγωγεί όλους τους λαούς της Γης, από τα πανάρχαια χρόνια. Στις ιστορίες τους συναντάμε τα πιο απίθανα και απίστευτα γεγονότα. Αυτά, όμως, που για το σημερινό άνθρωπο είναι φανταστικά, για τον πρωτόγονο αποτελούσαν τον αληθινό του κόσμο, όπως τον έβλεπε ή όπως τον εξηγούσε απλοϊκά. Όλος ο κόσμος του πρωτόγονου ανθρώπου, η θεωρία του για τη γέννηση του κόσμου, ο φόβος του για τα διάφορα φυσικά φαινόμενα, η πίστη του στη μαγεία, στη δεισιδαιμονία, στις υπερφυσικές ικανότητες των μάγων, η στενή του σχέση με τα ζώα, τα οποία θεωρούσε συντρόφους, τα όνειρα που τον μετέφεραν σε άγνωστους τόπους με τρόπο ανεξήγητο, πέρασαν μέσα στα παραμύθια. Η πλοκή εμφανίζεται με μια σειρά ατυχιών στην αρχή, ενώ στο τέλος καταλήγουν όλα τακτοποιημένα και ευτυχισμένα για τους ήρωες. Η πιο γνωστή υπόθεση είναι αυτή του χαμένου παράδεισου που ξανακερδήθηκε, όπως στην ιστορία της Σταχτοπούτας. Υπάρχουν, όμως, και ιστορίες που πραγματεύονται ένα ταμπού και την παραβίασή του - όπως το άνοιγμα μιας απαγορευμένης πόρτας ή ενός δωματίου, ή μια ερώτηση που απαγορεύεται να τη θέσεις. Αυτά τα παραμύθια ανάγονται στο μύθο του Έρωτα και της Ψυχής. Η θεματολογία του Ιάσονα και της Μήδειας, που συναντιέται παντού, εμφανίζεται στη «Βασίλισσα με τα Χρυσά Μαλλιά», ενώ τα απίθανα κατορθώματα που απαιτούνται από τον ήρωα εμφανίζονται σε πολλές παραλλαγές σε όλο τον κόσμο. Τα ζώα που μπορούν να μιλούν, που είναι χρήσιμα στον άνθρωπο, ή αυτά που έχουν μαγικές ιδιότητες εμφανίζονται σε όλα τα παραμύθια του κόσμου και αυτό σχετίζεται με το μύθο του Παραδείσου. Κάποιες φορές το ζώο που βοηθά τον άνθρωπο δεν απαιτεί ανταλλάγματα, απλώς χρησιμοποιεί τις μαγικές δυνάμεις του ή ακόμα και την εξυπνάδα του για να βοηθήσει τον ήρωα και την ηρωίδα, όπως π.χ. στον «Παπουτσωμένο Γάτο», όπου ο γάτος βοηθά τον αφέντη του να γίνει βασιλιάς, ή όπως τα πουλιά ή άλλα ζώα βοηθούν τη Σταχτοπούτα να πάει στο χορό και μετά τη βοηθούν να παντρευτεί τον πρίγκιπά της. Ένα επίσης δημοφιλές θέμα είναι αυτό του άσχημου πλάσματος, που συχνά εμφανίζεται ως ο σύζυγος. Συνήθως ο ήρωας/η ηρωίδα υποφέρει από μια κατάρα, που αργότερα με σύμμαχο την αγάπη ή τη βαθιά αφοσίωση ενός προσώπου λειτουργεί απελευθερωτικά. Για παράδειγμα, «Η Πεντάμορφη και το Τέρας» και «Ο Βάτραχος - Πρίγκιπας». Αυτά τα παραμύθια έχουν διπλή μεταμόρφωση, καθώς η ηρωίδα βοηθά τον ήρωα να μεταμορφωθεί από τέρας ή βάτραχο σε πρίγκιπα, αλλά και το αντίστροφο, καθώς ο ήρωας βοηθά την ηρωίδα να εγκαταλείψει ένα μειονέκτημα ή μια αδυναμία του χαρακτήρα της, τη βοηθά στην ουσία να ωριμάσει, να ολοκληρωθεί, να τελειοποιηθεί. Τα θέματα που προέρχονται από αγαπημένα παραμύθια, έχουν πολλά χαρακτηριστικά και συγκεντρώνουν τη γνήσια φύση της παράδοσης. Τα πρότυπα υποδείγματα αποτελούνται από εικόνες και σύμβολα όμοια σε όλο τον κόσμο, αρχέτυπες εικόνες και συμβολισμούς βαθιά ριζωμένους στο ασυνείδητο της ύπαρξης, που βοηθούν τον άνθρωπο να καταλάβει τον εαυτό του και τον κόσμο που τον περιβάλλει, αλλά και το άγνωστο και ανεξήγητο της δημιουργίας και των νόμων της. Τα παραμύθια, οι μύθοι, οι θρύλοι έχουν τις ρίζες τους βαθιά μέσα στην ανθρώπινη φύση, η οποία αναζητά συνεχώς τους λόγους ύπαρξής της.

Ιστορίες γεμάτες συμβολισμούς
Η συμβολική μορφή και ο αρχέτυπος χαρακτήρας τους κάνει τα παραμύθια κατανοητά σε όλους τους ανθρώπους, διαφορετικών ηλικιών, εποχών, πολιτισμών. Ουσιαστικά, αποτελεί τη γέφυρα που ενώνει τη φωτεινή με τη σκοτεινή πλευρά του ανθρώπου. Ο πόλεμος με το καλό και το κακό, η πάλη ανάμεσα στη λογική και το συναίσθημα, ο παράδεισος και η κόλαση είναι τα θέματα που σχεδόν πάντα πραγματεύονται τα παραμύθια. «Η Σταχτοπούτα», για παράδειγμα, ξεκινά ως εξής: «Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένας καλός άντρας και ζούσε μαζί με την καλόκαρδη γυναίκα του και την όμορφη κόρη τους. Ξαφνικά, η γυναίκα αρρώστησε και πέθανε. Ο άντρας παντρεύτηκε μια δεύτερη γυναίκα, που είχε δύο κόρες που μισούσαν την πρώτη όμορφη κόρη». Στο παραμύθι, η ηρωίδα αντιμετωπίζει τον πόνο της απώλειας και βιώνει τη δοκιμασία του Χαμένου Παραδείσου. Η Σταχτοπούτα ήταν αναγκασμένη να καθαρίζει το τζάκι από τις στάχτες. Το τζάκι συμβολίζει την εξορία, τις στάχτες των νεκρών, την ταπείνωση και τη θλίψη. Επίσης, οι στάχτες συμβολίζουν το βραχυπρόθεσμο της ζωής. Το τζάκι, όμως, είναι και το ιερό κέντρο του σπιτιού, εκεί όπου πάντα υπάρχει μια ζεστή εστία. Είναι ένα σημείο ασφαλές που δεν πλησιάζουν ποτέ τα κακά πνεύματα. Η θέση της δίπλα στο τζάκι παραλληλίζει τη Σταχτοπούτα με τη θεά Εστία. Η Σταχτοπούτα περιποιείται τη φωτιά, επομένως είναι το πνεύμα, η ψυχή. Οι αδελφές της Σταχτοπούτας συμβολίζουν ακόμη την εσωτερική και πνευματική ασχήμια, αντιπροσωπεύουν τις δυνάμεις του κακού που βρίσκονται στην απληστία, τη ζήλια και τη ματαιοδοξία. Η μητριά αντιπροσωπεύει τη σκοτεινή και καταστροφική όψη της γυναικείας φύσης, που σε άλλα παραμύθια μεταμορφώνεται σε κακιά μάγισσα. Μεγάλο ρόλο στο παραμύθι παίζει η νεκρή μητέρα της Σταχτοπούτας. Εμφανίζεται σαν άσπρο περιστέρι, σύμβολο της αγνής αγάπης, μιας αγάπης που δίνει δύναμη στην ηρωίδα για να υπομείνει όλα τα βάσανα. Η μεταμόρφωση της Σταχτοπούτας συμβολίζει τις κρυμμένες δυνάμεις της ψυχής, οι οποίες δείχνουν τη διαδρομή της προς τον Παράδεισο. Το γυάλινο γοβάκι έχει μαγικές ιδιότητες, καθώς το γυαλί συμβολίζει την πνευματική τελειότητα, τη λάμψη και την καθαρότητα. Τέλος, η αναζήτηση του πρίγκιπα με σκοπό να βρει τη Σταχτοπούτα και να παντρευτούν συμβολίζει την ένωση και την κατάκτηση του χαμένου Παραδείσου. Αντίστοιχα, στον «Παπουτσωμένο Γάτο» οι συμβολισμοί αλλάζουν. Τα ζώα στα παραμύθια πάντα βοηθούν τους ανθρώπους. Εδώ, ο γάτος εκτός από κολπατζής είναι παράλληλα και φύλακας των θνητών. Μερικές φορές τα ζώα δρουν από μόνα τους, ενώ άλλες φορές υπάρχει σχέση αμοιβαιότητας. Οι ήρωες σώζουν ή βοηθούν το ζώο, και αυτό από ευγνωμοσύνη τούς ανταποδίδει τη σωτηρία, όταν χρειάζεται η επέμβαση των δυνάμεών τους. Στην «Πεντάμορφη και το Τέρας» συναντάμε μια πανέμορφη κοπέλα η οποία βρίσκεται κάτω από την εξουσία ενός τέρατος. Η ηρωίδα τον βλέπει σαν τέρας, απλά της απαγορεύεται να τον δει τη νύχτα. Όταν παραβιαστούν οι κανόνες και η πεντάμορφη δει το μαγεμένο ήρωα, τότε αυτός εξαφανίζεται ή εκείνη τον εγκαταλείπει. Μετά θα πρέπει να πετύχει γενναία κατορθώματα για να τον ξαναβρεί. Με τη βοήθεια των ζώων τον βρίσκει και τελικά λύνονται τα μάγια και τον παντρεύεται. Σε αυτό το παραμύθι κατανοούμε ότι δεν πρέπει να κρίνουμε σύμφωνα με την εξωτερική εμφάνιση, θα πρέπει να ξεπερνάμε τους φόβους μας, και συνειδητοποιούμε ότι η αληθινή αγάπη επιβάλλεται σε κάθε μορφή μαγείας και βγαίνει πάντα νικήτρια. Η ιστορία της «Κοκκινοσκουφίτσας» αναφέρεται στη σχέση κόρης-μητέρας. Η μητέρα την προειδοποιεί πως στο δάσος υπάρχει λύκος, δηλαδή απειλή. Εκείνη, όντας απονήρευτη, πέφτει θύμα του και ο λύκος την καταπίνει. Έρχεται θάνατος, αλλά ακολουθεί η Ανάσταση. Εδώ οι συμβολισμοί ποικίλλουν. Από τη μια, το κόκκινο σκουφάκι που παραπέμπει στο κόκκινο της αυγής και το μεσημεριανό ήλιο. Από την άλλη, ο λύκος που συμβολίζει το χειμώνα και το σκοτάδι, κατά τη σκανδιναβική μυθολογία. Τέλος, η ηρωίδα συμβολίζει τη φωτεινή πλευρά της θηλυκότητας, ενώ ο κυνηγός είναι ο ήρωας που σώζει την Κοκκινοσκουφίτσα από το τέρας.

Ξέρατε ότι…
... οι αρχαιότερες γραπτές ιστορίες που ανακαλύφθηκαν ήταν στην Ανατολή και αποτελούνταν από μια συλλογή από σανσκριτικά παραμύθια με πέντε βιβλία, τα «Ινδικά Πανχατάντρα»; Δεν γνωρίζουμε πότε γράφτηκαν, πιστεύεται όμως ότι έφτασαν στην Ελλάδα την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

… η παλαιότερη συλλογή παραμυθιών εμφανίστηκε στην Ευρώπη μετά την εποχή της Αναγέννησης, στη Βενετία, το 1550 και περιελάμβανε αστεία, αινίγματα και ιστορίες.

Γενέθλια - Γενέθλια - Γενέθλια

Εγκαινιάζοντας στην ιστοσελίδα μας μία ιδέα των συναδέλφων του 5ου Νηπιαγωγείου Σερρών, θέλουμε να ευχηθούμε στον Χρήστο Π.

Χρόνια Πολλά!

Να ΄σαι γερός και δυνατός

Σαν τα ψηλά βουνά!

Και επειδή η τούρτα σου σήμερα ήταν γεμάτη αεροπλανάκια και ελικόπτερα σου αφιερώνουμε με πολλή αγάπη τις παρακάτω φωτογραφίες:

Ανοίγουν τα Σχολεία

"Γεια σας, παιχνίδια μου στην παραλία, φεύγω, γιατί ανοίγουν τα σχολεία, της γνώσης περιβόλια θα γνωρίσω, θα μπω μες τα βιβλία να σεργιανίσω." 
Θ. Χορτιάτη.

 

Έφθασε πάλι το Φθινόπωρο, μια εποχή που σηματοδοτεί, ως επί το πλείστον, την αρχή της σχολικής χρονιάς.

Τα σχολεία ανοίγουν για να υποδεχθούν τα παιδικά χαμόγελα και γέλια.

Καλωσορίζουμε τους παλιούς μας φίλους και περιμένουμε με αγωνία να γνωρίσουμε τους καινούργιους.

Είμαστε στο πλάι σας έτσι ώστε με πολλή δύναμη, κουράγιο, φαντασία και δημιουργικότητα να οργανώσουμε μια ατμόσφαιρα για να νιώσουν τα παιδιά χαρούμενα και ασφαλή.

Πρώτη Μέρα στο Νηπιαγωγείο:

Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου 2012, ώρα 9:00 π.μ.

Θα είμαστε εκεί να σας υποδεχθούμε όλους με πολλή χαρά και ανυπομονησία και να τα πούμε για λίγο από κοντά.

Οι εκπαιδευτικοί του Νηπιαγωγείου