Γράμματα - τονισμός

“Άναψε το φως”. Άσκηση – παιχνίδι Δυσλεξίας και τονισμού.

Ένα απο τα βασικότερα ελλείμματα που έχουν τα παιδιά με Δυσλεξία και ειδικές μαθησιακές δυσκολίες είναι ο τονισμός των λέξεων. Στα γραπτά τους συνήθως απουσιάζουν εντελώς οι τόνοι ή υπάρχουν πολλοί παρατονισμοί. Έτσι για τις λέξεις πχ. γέρος και γερός, νόμος και νομός, μόνος και μονός κτλ. ενώ εννοιολογικά γνωρίζουν ότι πρόκειται για διαφορετικές λέξεις, γραπτά τις αντιλαμβάνονται ίδιες αφού το τονικό σημάδι δεν αποτελεί για τον δυσλεξικό διαφοροποιητικό στοιχείο στις λέξεις και άρα στο νόημα. Η διδασκαλία του τονισμού με τον κατάλληλο τρόπο μπορεί να συμβάλλει τα μέγιστα στην κατανόηση της σύνταξης μιας πρότασης, ενός κειμένου και άρα του νοήματος αυτών που διαβάζει.

Η ευαισθητοποίηση του παιδιού στον τονισμό των λέξεων είναι απαραίτητη και γίνεται μέσα απο ειδικές ασκήσεις. Μια άσκηση - παιχνίδι που μπορεί να βοηθήσει να ενσωματώσουν τον τόνο στις λέξεις τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες/Δυσλεξία αλλά και τα παιδιά στο στάδιο της πρώτης γραφής και ανάγνωσης είναι η “Άναψε το φως στην δυνατή φωνή”. Απευθύνεται σε γονείς σαν παιχνίδι αλλά και σε θεραπευτές.

Δραστηριότητα: Λέμε λέξεις που είναι της σύνθεσης: σύμφωνο - φωνήεν πχ.μαμά. Βάζουμε τόσα φωτάκια όσα οι συλλαβές των λέξεων δηλ. για την λέξη "μα-μά" θα βάλουμε δυο φωτάκια. Πρώτα θα κάνουμε εμείς παραδείγματα που θα βοηθήσουν το παιδί να καταλάβει ότι στην συλλαβή που η φωνή μας “φωνάζει” πατάμε το φως. Έπειτα θα ζητήσουμε απο το παιδί να κάνει το ίδιο. Αρχικά μπορεί να επαναλαμβάνει την λέξη σωστά τονισμένη και προοδευτικά να το κάνει ψιθυριστά και έπειτα σιωπηλά (απο μέσα του) όσο θα πατάει το φωτάκι. Θα επαναλάβουμε όσο το παιδί ανταποκρίνεται και μπορούμε να το κάνουμε εναλλάξ μαζί του με στόχο πάντα να μην λείπει το στοιχείο του παιχνιδιού. Οι γονείς μπορούν να ξεκινήσουν με απλές δισύλλαβες και τρισύλλαβες λεξούλες.

Προσφέρει: Eντυπώνεται και οπτικά το τονικό σημάδι στις λέξεις. Έτσι ο συνδυασμός της ακουστικής διάκρισης (ο τόνος) με την οπτική σημείωση (το φως) και την κίνηση (πατάω το φως) θεμελιώνει ακόμα καλύτερα την “αίσθηση” του τόνου στην γλώσσα.

Υλικά: φωτάκια που ανάβουν πατώντας με το χέρι (υπάρχουν στο Praktiker)

Απευθύνεται: Σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες/Δυσλεξία που αντιμετωπίζουν δυσκολία στον τονισμό αλλά και σε παιδιά στο στάδιο της πρώτης γραφής – ανάγνωσης ως ένα παιδαγωγικό παιχνίδι διευκόλυνσης της διαδικασίας του τονισμού.

Πηγή:

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

Γράμματα

"Είναι εύκολο με τo γυαλόχαρτo”. Άσκηση δυσλεξίας.

Γράμματα σχεδιασμένα σε γυαλόχαρτο.

Η βιωματική και πολυαισθητηριακή προσέγγιση της γραφής και της εκμάθησης των γραμμάτων σε παιδιά με μαθησιακά προβλήματα/Δυσλεξία αποτελεί απαραίτητη συνθήκη. Σε ένα δυσλεκτικό παιδί πρέπει να παίρνουν μέρος στην μαθησιακή διαδικασία περισσότερες απο μια αισθήσεις. Στα πλαίσια αυτού του τρόπου εκμάθησης των γραμμάτων γίνεται και η παρακάτω άσκηση.

Δραστηριότητα: Παίρνουμε γυαλόχαρτα και τα κόβουμε στα γράμματα της αλφαβήτας ή στα γράμματα που δυσκολεύουν το παιδί πχ. το ξ και το ζ. Ζητάμε απο το παιδί να διατρέξει κάθε γράμμα με κλειστά μάτια με τα δυο του δάχτυλα και ταυτόχρονα να λεέι ποιο είναι. Έπειτα ανοίγει τα μάτια και επαναλαμβάνει το σχήμα του γράμματος στον αέρα, στο τραπέζι, στον τοίχο και όπου αλλού υπάρχει διαφορετικής υφής επιφάνεια. Η επαναληψη της δραστηριότητας θα φέρει θετικά αποτελέσματα.

Υλικά: γυαλόχαρτα μεσαία

Προσφέρει: Πολυαισθητηριακή ενίσχυση στην εκμάθηση των γραμμάτων. Περισσότερες ευκαιρίες να αποτυπωθούν στην μνήμη εργασίας. Έναν εναλλακτικό και ενδιαφέρον τρόπο να μάθει το παιδί το σχήμα των γραμμάτων.

Απευθύνεται: Σε όλα τα παιδιά που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες/Δυσλεξία και μπερδεύονται με την μορφή των γραμμάτων. Επίσης σε όποιο παιδί βρίσκεται στο στάδιο της πρώτης γραφής, ανάγνωσης για περαιτέρω ενίσχυση και εμπλουτισμό των τρόπων μάθησης.

Πηγή:

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

Φεβρουάριος - Έθιμα και Καρναβάλια ......λιγότερα γνωστά

Στη Σκωτία στις 2 Φεβρουαρίου γιορτάζουν την Candlemas, την επιστροφή της άνοιξης. Έχει τις ρίζες της στα ρωμαϊκά χρόνια. Συνηθίζουν  να λένε σε μορφή ποιήματος, ότι: Αν η ημέρα των Candlemas είναι φωτεινή, τότε έχει περάσει παραπάνω από μισός χειμώνας. Αν η ημέρα των Candlemas είναι σκοτεινή, τότε πέρασε μόνο ο μισός χειμώνας.

“If Candlemas be dull and cool
Half the winter was bye at Yule
If Candlemas be fine and fair
Half the winter’s to come – and mair”
Scots wisdom – Anonymous

 

Την περίοδο των Αποκριών στα νησιά της Καραϊβικής και κυρίως στο Τρινιτάτ, τα τελευταία χρόνια διοργανώνουν μεταλλικές ορχήστρες. Κατασκευάζουν ένα μουσικό όργανο, από μεταχειρισμένα όργανα, κυρίως ντραμς, αλλά και από κατσαρόλες τις οποίες κόβουν και τους δίνουν το σχήμα που θέλουν. Σε κάθε καρναβάλι πολλά γκρουπ, τα οποία μπορεί να έχουν και 200 μέλη , φτιάχνουν το δικό τους μουσικό όργανο και παίζουν με τη δική τους μεταλλική ορχήστρα. Η προετοιμασία διαρκεί πολύ. Δίνουν συναυλίες σε στάδια, στους δρόμους. Τα μουσικά σύνολα δημιουργούν μία ευχάριστη ατμόσφαιρα.

Από το 1996, στο Βερολίνο, μετά την πτώση του τείχους, έχουν καθιερώσει την περίοδο των Αποκριών να γιορτάζουν τους διάφορους πολιτισμούς. Το διοργανώνουν εκεί, διότι στο Βερολίνο, κατοικούν μετανάστες από όλο τον κόσμο και αυτή η γιορτή συμβολίζει την ενότητα μεταξύ τους. Γιορτάζουν όχι μόνο τις διαφορετικές κουλτούρες, αλλά τις διαφορετικές εθνικότητες και τις διαφορετικές θρησκείες.Στήνονται πάγκοι με διεθνή κουζίνα, ακούγεται μουσική από διάφορες χώρες. Οι ομάδες των μεταναστών αναπαριστούν παραδοσιακά έθιμα της χώρας τους, έχουν πάγκους με παραδοσιακά αντικείμενα και προϊόντα. Στο τέλος, διοργανώνεται μία μεγάλη παρέλαση, στην οποία παίρνουν μέρος οι περισσότεροι από τους μετανάστες, φορώντας τις τοπικές τους φορεσιές. Δίνονται συναυλίες σε διάφορα μέρη της πόλης. Το παράδειγμα του Βερολίνου το έχουν ακολουθήσει και άλλες μεγάλες πόλεις της Γερμανίας. 

Στη Γερμανία, το καρναβάλι το λένε "Fastnacht" (νύχτα νηστείας). Την Τρίτη ημέρα του καρναβαλιού, στην Κολωνία οι κάτοικοι πηγαίνουν να δουν την παρέλαση. Οι γυναίκες, βάφουν τα χείλη τους κόκκινα και με τα κραγιόν φτιάχνουν μεγάλα στόματα, προκαλώντας τους άντρες με αστεία πειράγματα. 

Στη Ν.Ορλεάνη τη Αμερικής γίνεται το καρναβάλι, γνωστό ως "Mardi Gras". Τα χρώματα του είναι το μοβ, το πράσινο και το χρυσό. Όλα τα κοστούμια των συμμετεχόντων και όλη η διακόσμηση είναι σ΄αυτά τα χρώματα, τα οποία έχουν καθιερωθεί από την επίσκεψη του Δούκα της Ρωσίας, το 1872. Το μοβ συμβολίζει τη δικαιοσύνη, το πράσινο την ευφορία και το χρυσό τη δύναμη. Υπάρχει η παράδοση την ώρα της παρέλασης, οι συμμετέχοντες να πετάνε ψεύτικα μικρά κοσμήματα στον κόσμο, πάντα στα τρία χρώματα. Πετάνε επίσης, ψεύτικα χρωματιστά νομίσματα, τα οποία στη μια μεριά έχουν χαραγμένη την ημέρα ίδρυσης της ομοσπονδίας και από την άλλη το θέμα της παρέλασης. Τα πραγματικά κοσμήματα και τα νομίσματα τα έδιναν παλαιότερα πλούσιοι στους φτωχούς και με την αναπαράσταση, το διακωμωδούν. Από το άρμα της παρέλασης πετάνε και καρύδες, τις ¨χρυσές καρύδες", οι οποίες είναι ζωγραφισμένες στο χέρι. Επίσης, μοιράζουν στον κόσμο ένα οβάλ κέικ, με γλάσο με τα τρία χρώματα της παρέλασης και γεμιστό με καρύδια και φρούτα. Σύμφωνα με το νόμο του καρναβαλιού, όλα τα μέλη από τα πληρώματα των γρουπ φοράνε μάσκες, εκτός από τον αρχηγό τους. Το θέαμα είναι φανταστικό, διότι πολλοί αντί για μάσκα, βάφουν το πρόσωπο τους. Οι "Flambeaux" είναι αυτοί που κρατάνε μεγάλα φανάρια με φωτιά και προπορεύονται των αρμάτων. Υπήρχαν από τα παλιά χρόνια, όταν δεν είχαν ηλεκτρικό ρεύμα, για να φωτίζουν το δρόμο.

Στο Κεμπέκ του Καναδά, γιορτάζουν το καρναβάλι του χειμώνα. Η θερμοκρασία είναι συνήθως στους - 30 C . Φτιάχνουν κάστρα από χιόνι και στο κέντρο της περιοχής όπου γίνεται το καρναβάλι, βάζουν αγάλματα από πάγο. Την παρέλαση του καρναβαλιού τη "σέρνει" το στολισμένο άρμα της βασίλισσας του χιονιού. Διοργανώνουν διαγωνισμό ψαρέματος στην παγωμένη λίμνη και αγώνες με κανό στο παγωμένο ποτάμι. Συνηθίζουν να παίζουν βόλεϊ στον πάγο,  φορώντας μαγιό.

Τέλος, στο Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής, με τον ερχομό του καινούργιου χρόνου, γιορτάζουν το "Kaapse Klopse" καρναβάλι. Οι ρίζες του καρναβαλιού είναι στα χρόνια της δουλείας, όπου οι σκλάβοι την 1η Ιανουαρίου είχαν αργία. Για να χαρούν για το γεγονός αυτό, διοργάνωναν μικρές γιορτές, οι οποίες εξελίχτηκαν σε καρναβάλι. Χιλιάδες άνθρωποι, μασκαρεμένοι, με βαμμένα λευκά τα πρόσωπά τους, παρελαύνουν και χορεύουν στους δρόμους. Μουσικές μπάντες παίζουν σε διάφορα σημεία. Στο τέλος, συναντιούνται όλοι στο στάδιο και τραγουδούν τραγούδια για να γιορτάσουν τη ζωή και τον ερχομό του καινούργιου χρόνου. 

 

Εκδηλώσεις στο Νηπιαγωγείο μας

Ο κόσμος των συναισθημάτων

Σήμερα πραγματοποιήθηκε στο νηπιαγωγείο μας το εκπαιδευτικό πρόγραμμα "O κόσμος των συναισθημάτων" από την ομάδα " H Κιβωτός της γνώσης" (τηλ. 210-6215 628 / 210-9585 919).

Βρέθηκε κοντά μας η κα Αντιγόνη και μας ταξίδεψε με πολλούς τρόπους στα συναισθήματα.

Αρχίζοντας το πρόγραμμα και για να γνωριστούμε καλύτερα μεταξύ μας, είπαμε το όνομά μας και τι είναι αυτό που μας κάνει χαρούμενους.

Μερικές από τις απαντήσεις που λάβαμε:

Αγάπη: Είμαι χαρούμενη όταν κάνω μπαλέτο.

Δανάη: Είμαι χαρούμενη όταν πάω σε σπίτι ενός φίλου μου.

Χρήστος: Είμαι χαρούμενος όταν παίζω με τον αδερφό μου, τη μαμά μου και τον μπαμπά μου.

Κάτια: Όταν πηγαίνω σε πάρτι με τις ξαδέρφες μου.

Κων/νος: Όταν παίζω με τα αυτοκινητάκια μου.

Ιωάννα: Είμαι χαρούμενη όταν χορεύω.

Γιώργος Κορ.: Είμαι χαρούμενος όταν ζωγραφίζω.

Παναγιώτης: Όταν ο μπαμπάς μας πηγαίνει στο τσίρκο με την αδερφή μου την Ειρήνη.

Εύη: Όταν κάνω τραμπολίνο.

Γιάννης: Όταν πηγαίνω κολυμβητήριο.

Άγγελος: Όταν ζωγραφίζω.

Αντέλα: Είμαι χαρούμενη όταν πάω με τους φίλους μου ζωγραφική.

Γιώργος Καλ.'Οταν πηγαίνω στο σπίτι του Ηλία.

Σταματίνα: Όταν ζωγραφίζω.

Αλέξης: Όταν παίζω με τους φίλους μου.

Ηλίας: Όταν ζωγραφίζω.

Ελεάννα: Όταν πάω σε ενα πάρτι της Κάτιας.

Ειρήνη: Όταν τρώω παγωτάκι.

Δημήτρης: Όταν πηγαίνω στο τσίρκο.

Μάριος: Όταν πηγαίνω για κολυμβητήριο.

Στη συνέχεια αφού είπαμε και τα ονόματα πολλών συναισθημάτων, τα οπτικοποιήσαμε και παίξαμε παντομίμα σε ομάδες. Δείτε τι ακριβώς κάναμε:

Στη συνέχεια δημιουργήσαμε το "φανταστικό δικό μας παραμύθι". Μεταφερθήκαμε με το αερόστατο στη χώρα των παραμυθιών με τις νεράιδες, τους μάγους και τις μάγισσες:
...η μαγική χρυσόσκονη σήκωσε ψηλά στον αέρα το αερόστατο μας και ξεκινήσαμε....

......ταξιδέψαμε, ταξιδέψαμε ώσπου φτάσαμε....
 

 Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα κοριτσάκι που το έλεγαν Λουλουδοκαρδουλένια.

Ήταν με την οικογένειά της, τη μαμά, το μπαμπά και τ΄αδέρφια της και ένιωθε πολλλή αγάπη αλλά μερικές φορές και λύπη και θυμό.

 

 Ζούσε σε μια πολύ μαύρη πόλη που οι άνθρωποι ένιωθαν άσχημα και στεναχώρια και θυμό.

 

Η Λουλουδοκαρδουλένια όμως έπαιζε και τους φίλους της και τότε ένιωθε πολλή αγάπη και χαρά.

Βρέθηκε σε ένα καράβι για να πάει αρχικά στην Κρήτη, επειδή ήταν πιο φωτεινή από την πόλη της.

 Ξαφνικά εκεί που ήταν στο καράβι μόνη της, ήρθε ένα τεράστιο, μεγάλο κύμα και η Λουλουδοκαρδουλένια φοβήθηκε πολύ.

Όμως πάνω από το μεγάλο κύμα εμφανίστηκε από το πουθενά η γοργόνα Χρυσάνθη-Άριελ. Η Λουλουδοκαρδουλένια ένιωσε χαρά και ανακούφιση.

Η γοργόνα της έδωσε ένα κλειδί που ανοίγει έναν θησαυρό.

 Μετά την οδήγησε στο  βυθό, στο σπίτι της και εκεί βρισκόταν και ο θησαυρός μαζί με τα ψαράκια.

Εκεί βρήκε τελικά ένα σεντούκι. Τι θα γίνει όταν το ανοίξει;Τι θα εμφανιστεί;

Αφού άνοιξε το σεντούκι, βρήκε μέσα μία ζωγραφιά με δυο φίλους που ήταν αγαπημένοι και ευτυχισμένοι.

 Κατάλαβε λοιπόν, ότι έπρεπε να γυρίσει πίσω στους φίλους της και με τη χαρά και την ευτυχία τους να φωτίσουν τη μαύρη πόλη τους.

Έτσι φωτίστηκε η πόλη τους κι ένιωσαν όλοι οι άνθρωποι χαρούμενοι και ευτυχισμένοι όπως ένιωθαν και εκείνη και οι φίλοι της.

Ύστερα παίξαμε όλοι μαζί το παιχνίδι "Η θάλασσα της χαράς". Σ΄αυτή τη θάλασσα τα ψάρια και τα κύματα μένουν ακίνητα όταν ακούγονται λυπητερά και στενάχωρα λόγια, ενώ αντίθετα χοροπηδούν και χαίρονται όταν ακούγονται λόγια χαράς. 

Παίξαμε λοιπόν το παιχνίδι βασισμένοι στην παρακάτω ιστορία:

• Σήμερα το πρωί , ξύπνησα με πολύ κέφι και ήρθα στο σχολείο. 
• Στη διαδρομή για το σχολείο είδα ένα χτυπημένο πουλάκι. Προσπάθησα να το πλησιάσω, να δω τι έχει και είδα ότι ήταν πολύ βαριά χτυπημένο.
• Μια κυρία με πλησίασε και μου είπε ότι θα φροντίσει εκείνη το πουλάκι και θα γίνει πολύ πολύ καλά.
• Έτσι συνέχισα το δρόμο μου για το σχολείο. Φτάνοντας εκεί η δασκάλα μας είπε ότι θα πάμε εκδρομή στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο.
• Ο καλύτερος μου φίλος όμως ήταν άρρωστος σήμερα και δεν θα ερχόταν μαζί μας.
•  Στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο θα δω τόσα ζωάκια που τόσο αγαπώ.
• Στο δρόμο όμως για το πάρκο, το λεωφορείο "έπαθε λάστιχο" και ο οδηγός έκανε πολλή ώρα να το αλλάξει.
• Όταν φτάσαμε στο πάρκο μας υποδέχτηκαν οι φύλακες με πολύ χαρά και μας έδωσαν καραμελίτσες.
• Όταν επιστρέψαμε στο σχολείο κατάλαβα ότι σήμερα κάποιες στιγμές λυπήθηκα και άλλες  χάρηκα πολύ.
• Κατάλαβα επίσης ότι αξίζει να προσπαθούμε, ακόμη κι αν είμαστε για λίγο λυπημένοι , να γίνουμε πάλι χαρούμενοι.   

  

Τέλος, ζωγραφίσαμε το "ρολόι των συναισθημάτων". Σε ένα χαρτόνι, χωρισμένο σε 4 μέρη, τα παιδιά ζωγράφισαν αρχικά τη χαρά και τη λύπη και στη συνέχεια 2 άλλα συναισθήματα που ήθελαν. Η κα Αντιγόνη έβαλε στις εργασίες όλων έναν δείκτη ρολογιού. Κάθε μέρα, τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιούν το ρολόι των συναισθημάτων για να εκφράζουν πώς νιώθουν μια συγκεκριμένη στιγμή.