Ο κόσμος τρελάθηκε ή ο κόσμος ζεστάθηκε

Για να προσεγγίσουμε στο νηπιαγωγείο ένα δύσκολο φαινόμενο, όπως αυτό του φαινομένου του θερμοκηπίου, μας βοήθησε πολύ το άρθρο της Ε. Σβορώνου που ανεβάσαμε σε προηγούμενη ανάρτηση.

Μας βοήθησε πολύ, μέσω των ζώων των πολικών περιοχών που κινδυνεύουν επειδή λιώνουν οι πάγοι της Γης, να εμβαθύνουμε με απλό τρόπο και να γνωρίσουμε στα παιδιά, το φαινόμενο του θερμοκηπίου (με την άσχημη έννοια του), δηλ. το φαινόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη, με αίτια, συνέπειες και λύσεις.

Το ξεκίνημα

Η γνωριμία του θέματος στα παιδιά έγινε με μία αφήγηση ιστορίας από το cd του Σύγχρονου Νηπιαγωγείου Νο 79, Ιαν-Φεβ 2011, με τίτλο "ΟΙ ΚΑΙΡΟΙ ΑΛΛΑΖΟΥΝ". Πρόκειται για μία ιστορία όπου δύο παιδιά μιλούν για τη ζέστη μέσα στο χειμώνα, εκφράζοντας το ένα την άποψη ότι αγαπά  τη ζέστη όλο το χρόνο με το άλλο, σε αντίθεση, να επισημαίνει ότι η ζέστη όλο το χρόνο εγκυμονεί κινδύνους για τους πάγους που λιώνουν στο Βόρειο Πόλο και τα ζώα που ζουν εκεί. Στην ιστορία εκτός από το Φιογκάκη και την Κουδουνέλα, πρωταγωνιστεί και ένας πιγκουίνος που αφηγείται την ιστορία της οικογένειας του. Στο τέλος, ο Φιογκάκης συνειδητοποιεί ότι παρόλο που η ζέστη είναι ευχάριστη, και το κρύο είναι απαραίτητο για να διατηρήσει την ισορροπία της Γης και όλων των ζωντανών πλασμάτων που ζουν πάνω σε αυτή. 

Η ιστορία χωρίζεται σε τρία μέρη από τραγούδια. Ακούσαμε την ιστορία 2-3 φορές, βρήκαμε ζευγάρι και χορέψαμε και τα παιδιά απάντησαν στις παρακάτω ερωτήσεις:

Μέρος 1ο

Ποιος είναι ο τίτλος της ιστορίας;

Ποιοι μιλάνε;

Τι φοράει ο Φιογκάκης;

Τι προτιμά ο Φιογκάκης;

Πώς νιώθει ο Φιογκάκης;

Τι προκαλεί η ζέστη στο Βόρειο πόλο;

Πώς νιώθει ο Φιογκάκης για το Β.Π.;

Τι δεν σκέφτεται ο Φιογκάκης;

Μέρος 2ο

Ποιοι μιλάνε;

Που ζούσε η οικογένεια του πιγκουίνου;

Τι έπαθε τώρα;

Πώς γίνονται οι καταστροφές στις άλλες χώρες;

Ποιοι προκαλούν τη ζέστη;

Που θα μείνουν τα ζώα αν λιώσουν οι πάγοι;

Μέρος 3ο

Τι κατάλαβε στο τέλος ο Φιογκάκης;

Τι πρέπει να κάνουμε ώστε να μη ζεσταίνουμε τον πλανήτη και να μη γίνονται καταστροφές;

Πώς θα μάθουμε;

Αφού απαντήσαμε στις ερωτήσεις και ονομάσαμε την άσχημη ζέστη της Γης "φαινόμενο του θερμοκηπίου", εφαρμόσαμε ακριβώς αυτό που προτείνει η ιστορία στο CD: Ζητήσαμε από τους γονείς να συζητήσουν με τα παιδιά, να ψάξουν στο internet και στα βιβλία για να απαντηθούν δύο μεγάλα ερωτήματα:

1. Πώς προκαλούμε εμείς οι άνθρωποι ζέστη στον πλανήτη και

2. Τι μπορούμε να κάνουμε για να μην προκαλούμε τόση ζέστη στον πλανήτη.

Τη Δευτέρα, εντυπωσιαστήκαμε στ' αλήθεια από την ανταπόκριση γονέων και παιδιών αλλά και από την ποιότητα των εργασιών που ήρθαν στο σχολείο. Το ζητούμενο ήταν να μπορούν τα παιδιά να παρουσιάσουν τις εργασίες τους με 1-2 προτάσεις.

Παρουσιάσεις

Αρχίσαμε λοιπόν τις παρουσιάσεις και μέσα από αυτές καταρχήν διαπιστώσαμε ότι τα περισσότερα παιδιά είχαν συζητήσει αρκετά με τους γονείς τους για το θέμα και κατά δεύτερον αρχίσαμε να μαθαίνουμε για τις αιτίες και τις λύσεις του φαινομένου.

Βγάλαμε και το δικό μας σλόγκαν:

"Την άσχημη ζέστη θα σταματήσουμε μαζί, μεγάλοι και μικροί, όλοι ενωμένοι και πολύ μυαλωμένοι".

Στη συνέχεια κολλήσαμε όλες τις εργασίες σε χαρτόνια και τα εκθέσαμε σε κοινό χώρο του σχολείου, στην ξακουστή μας κουζίνα (επειδή κοινόχρηστους χώρους και τέτοιες πολυτέλειες δεν έχει το δικό μας μαγαζάκι!!).

Βιβλίο

Διαβάσαμε το εξαιρετικό βιβλίο που έφερε ο Λευτέρης και η Ζωή, "Ο κόσμος τρελάθηκε ή ο κόσμος ζεστάθηκε", εκδόσεις Λιβάνη, όπου μας ξενάγησε με πολύ απλά και λίγα λόγια, στο πρόβλημα, στις συνέπειες και στις λύσεις.

Εξηγήσαμε ότι η Γη, τα προϊόντα της, οι εφευρέσεις και ανακαλύψεις των ανθρώπων, υπάρχουν για να βελτιώσουν τη ζωή μας και να μας διασκεδάζουν. Δεν μπορούμε να τα σταματήσουμε όλα και να διαβάζουμε π.χ. με κερί όπως έκαναν τα πολύ παλιά χρόνια. Αλλά μπορούμε να ανοίγουμε το πορτατίφ μας ή το λαμπατέρ μας στο οποίο, μας είπε ο Θανάσης, ότι έχει βάλει λάμπα αλογόνου για να κάνει οικονομία στην ενέργεια. Το μυστικό λοιπόν είναι το λιγοστεύω, η οικονομία, η εξοικονόμηση.

Συζητήσαμε πολύ και καταλήξαμε σε ιδέες που μπορούν να βοηθήσουν τη Γη.

Μερικές από τις ιδέες μας:

1. Να παίζουμε λίγο με το tablet - Θανάσης.

2. Να μην χρησιμοποιούμε πολύ αεροπλάνο - Ναντίνα.

3. Να βλέπουμε λίγη τηλεόραση - Ζωή.

4. Να μη χρησιμοποιούμε σε πολλές περιπτώσεις αυτοκίνητο - Χρύσα.

5. Να χρησιμοποιούμε λίγο τους υπολογιστές - Γιαννάκης

6. Να χρησιμοποιούμε αυτοκίνητα που λειτουργούν με τον ήλιο - Νικόλας Δ.

7. Να μην ανάβουμε φωτιές - Σωτήρης

8. Να χρησιμοποιούμε πολύ ποδήλατο - Θωμαή

9. Να μη χρησιμοποιούμε πολύ πλυντήριο - Νικόλας Γκ.

10. Να μην ανάβουμε πολύ το σίδερο για να σιδερώνουμε τα ρούχα - Σίμος

11. Να μην χρησιμοποιούμε πάρα πολύ την κουζίνα - Αναστασία

12. Να μη χρησιμοποιούμε πολύ το κινητό - Βασιλική

13. Να σβήνουμε τα φώτα όταν δεν τα χρειαζόμαστε - Βασιλική

14. Να φυτεύουμε πολλά δέντρα - Λευτέρης

15. Να χρησιμοποιούμε πολύ τρένο, λεωφορείο, τραμ και τρόλει -  Κων/νος

16. Να παίρνουμε μόνο ένα χαρτί στη ζωγραφική στο νηπιαγωγείο και να το ζωγραφίζουμε γεμάτο και από τη μια και από την άλλη πλευρά - Βένια.

17. Να μην κόβουμε τα δέντρα - Κλέα.

18. Να μην βάζουμε φωτιές στα δέντρα - Νεφέλη.

19. Να μην ανάβουμε συνέχεια τους φούρνους - Χρύσα.

20. Να ανάβουμε το τζάκι όποτε κάνει κρύο - Ναντίνα

21. Να βγάλουμε τις παλιές λάμπες - Σωτήρης

22. Να μην ανάβουμε πάρα πολύ το αιρ κοντίσιον - Αναστασία

23. Να κάνουμε ανακύκλωση - Χρύσα

24. Να καθαρίζουμε τις καμινάδες των εργοστασίων - Βαγγέλης

25. Να κλείσουμε τα εργοστάσια που καίνε κάρβουνο - Θωμαή

26. Να μην ανοιγοκλείνουμε συνέχεια το ψυγείο  - Κλέα

27. Να μην παίρνουμε πολλά πλαστικά παιχνίδια - Βένια

28. Να χρησιμοποιούμε ανεμογεννήτριες - Θωμαή

Λίγες από τις ιδέες των μικρών (στην ηλικία) μυαλών μας να χρησιμοποιήσουμε και τη μαζέψαμε την ομπρέλα του διοξειδίου που πνίγει τη Γη μας!!

Παιχνίδι με καρτέλες εξοικονόμησης ενέργειας

Χρησιμοποιήσαμε τις καταπληκτικές καρτέλες της Ζήση Ανθής για την εξοικονόμηση ενέργειας (μπορείτε να τις δείτε εδώ)

Τυπώσαμε δύο φορές τις καρτέλες. Τη μία σειρά την κόψαμε σε επιμέρους μικρές καρτέλες και κρατήσαμε την άλλη σε μεγάλες καρτέλες (4 φύλλα).

Κάθε παιδί ερχόταν και έβρισκε τη θέση της επιμέρους καρτέλας ανάμεσα στις υπόλοιπες (κάτι σαν τόμπολα).

Στη συνέχεια παρατηρώντας την εικόνα, έλεγε στην υπόλοιπη ομάδα ποια απλή ενέργεια μπορεί να κάνει ο καθένας για να μη ζεσταίνει τη Γη.

Δώσαμε λοιπόν την ιδέα μας για μικρές αλλά ουσιώδεις και θαυματουργές ενέργειες-λύσεις που μπορεί να κάνει ο καθένας μας στην καθημερινότητα του τις οποίες καταγράψαμε οι δασκάλες.

Έτσι καταλήξαμε στο "Τι μπορώ να κάνω εγώ για να ρίξω τον πυρετό της Γης" και προχωρήσαμε στην παρακάτω ατομική εργασία.

Ο χαρούμενος πλανήτης Γη

Ζωγραφίσαμε μπλε και πράσινο τον πλανήτη Γη, τον κόψαμε, τον κολλήσαμε πάνω σε ένα πράσινο χαρτί και στο κάτω μέρος κολλήσαμε ένα κίτρινο σημειωματάριο με μία φράση που άρχιζε: Για να ρίξω τον πυρετό της Γης εγώ.

Τη φράση συμπλήρωσε το κάθε παιδί από την προηγούμενη δραστηριότητα και την έγραψαν οι δασκάλες.

Χρησιμοποιήσαμε:

Και την παρακάτω ιδέα από το Pinterest:

Και οι εργασίες μας έγιναν όσο καταπληκτικές ήταν και οι ιδέες μας.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειες

Για να τελειώσουμε το θέμα μας , κάναμε και μία αναφορά , με εποπτικό υλικό, καθώς τα παιδιά είχαν κάνει αναφορά στις ανεμογεννήτριες και στους ηλιακούς θερμοσίφωνες και στα αυτοκίνητα που κινούνται με τον ήλιο, τις προηγούμενες μέρες.

Σε βιβλία, εγκυκλοπαίδειες και χάρτες, είδαμε παραδείγματα εργοστασίων με κάρβουνο και εργοστασίων με τη βοήθεια του νερού κ.α.

Φωνάξαμε:

"Όχι άλλο κάρβουνο, θέλουμε τον ήλιο, τον αέρα και το νερό και μόνο αυτό"

Και "διαβάσαμε" κι άλλο από μόνοι μας για την υπερθέρμανση και τις μεγάλες καταστροφές της σε μεγάλους χάρτες-αφίσες.

Τα παιδιά μας απέδειξαν για άλλη μία φορά ότι μπορούν να τα καταφέρουν σε όλα, αρκεί να προσφέρουμε τα κατάλληλα ερεθίσματα και να κάνουμε ελκυστικό το ταξίδι τους.

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου - Μήνυμα e-mail

Mini έρευνα-αναζήτηση για το ΣΚ

Αγαπητοί γονείς καλησπέρα σας,

τις τελευταίες δύο ημέρες ασχολούμαστε με τα παιδιά με το φαινόμενο του θερμοκηπίου, δηλ. τη ζέστη που προκαλούμε εμείς οι άνθρωποι στον πλανήτη Γη.

Για το Σκ λοιπόν παρακαλούμε να συζητήσετε με τα παιδιά, να διαβάσετε βιβλία αν έχετε και να "σερφάρετε" στο διαδίκτυο, αναζητώντας πληροφορίες και εικόνες σχετικά με τις εξής δύο ερωτήσεις:

1. Πώς προκαλούμε εμείς οι άνθρωποι ζέστη στον πλανήτη Γη;

2. Τι μπορούμε να κάνουμε για να προκαλούμε λιγότερη ζέστη στον πλανήτη έτσι ώστε να περιοριστούν οι καταστροφές (πλημμύρες, εξαφάνιση ειδών κ.ο.κ)

Το αποτέλεσμα της παραπάνω έρευνας-αναζήτησης θα είναι τα παιδιά να έρθουν τη Δευτέρα στο σχολείο με μάξιμουμ μία σελίδα από πληροφορίες που θα μπορέσουν να τις μοιραστούν και να τις παρουσιάσουν στην υπόλοιπη ομάδα.

ΠΡΟΣΟΧΗ!

Βιβλία έρχονται στο σχολείο, μόνο αν ήδη έχουμε στο σπίτι.

Εκτυπώνουμε από το διαδίκτυο πληροφορίες και εικόνες μόνο αν έχουμε εκτυπωτή και επιθυμούμε να διαθέσουμε μελάνι.

Με λίγα λόγια, αρκεί στο σχολείο να έρθει μία σελίδα, που θα έχετε γράψει εσείς, με απαντήσεις στις δύο παραπάνω ερωτήσεις, που τις έχετε συζητήσει πολύ με τα παιδιά το Σκ, έτσι ώστε να μπορούν να τις παρουσιάσουν στην ομάδα τη Δευτέρα.

Για οποιαδήποτε διευκρίνιση σχετικά είμαστε στη διάθεση σας

Καλό σας απόγευμα

Προστατεύουμε το κλίμα, προστατεύουμε τις πολικές περιοχές

Ο χειμώνας μπήκε για τα καλά και είναι ίσως η κατάλληλη εποχή να δουλέψουμε με τους μαθητές το θέμα της κλιματικής αλλαγής. Πολλά παιδιά έχουν ακούσει για την κλιματική αλλαγή, έχουν ακούσει ότι "οι πάγοι λιώνουν" ή ότι "η καφέ αρκούδα δεν πήγε να κοιμηθεί τον χειμώνα γιατί δεν είχε πολύ κρύο". Αυτά τα ακούσματα είναι μια πολύ καλή αφετηρία για να ασχοληθούμε με το θέμα της "κλιματικής αλλαγής" (ή "Φαινόμενο θερμοκηπίου") πιο συστηματικά. Ας μην ξεχνάμε ότι η κλιματική αλλαγή είναι η πιο σημαντική πρόκληση που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας σήμερα. Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση γι΄αυτό το θέμα είναι κατεπείγουσας προτεραιότητας. Προσοχή όμως, άλλο το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου κι άλλο η Τρύπα του Όζοντος. Μικροί και μεγάλοι πολλές φορές μπερδεύουν αυτά τα φαινόμενα. Καλό είναι να τα διαχωρίσουμε και να ασχοληθούμε μόνο με το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

ΥΛΙΚΑ: Φέρτε στην τάξη εικόνες από ανθρώπους και ζώα που ζούνε στις πολικές περιοχές (εσκιμώοι, πολικές αρκούδες, πιγκουίνοι, τάρανδοι και γενικές εικόνες από τις πολικές περιοχές).

ΔΡΑΣΗ - Βήμα πρώτο

Η πολική αρκούδα και οι πολικές περιοχές

 

Ενώ εμείς προσπαθούμε να φυλαχτούμε από το κρύο, για κάποιους κατοίκους του πλανήτη η παγωνιά είναι μια συνηθισμένη κατάσταση. Κάτι περισσότερο. Χωρίς αυτή δεν μπορούν να ζήσουν. Ένα από αυτά τα ζώα είναι και αυτό που απεικονίζεται. 

• Μπορείτε να φανταστείτε ποιο ζώο είναι;
• Παρατηρήστε την εικόνα της πολικής αρκούδας. Που ζει; Τι τρώει;
• Σε ποιες περιοχές της Γης υπάρχουν πάγοι; (πάγοι υπάρχουν στις πολικές περιοχές, στο Βόρειο και το Νότιο Πόλο, στην Αρκτική και την Ανταρκτική).
• Προσπαθήστε να δείετε στην υδρόγειο σφαίρα που υπάρχουν πάγοι. 

Βήμα δεύτερο- Οι πάγοι λιώνουν
Παρατηρήστε την πολική αρκούδα της εικόνας που κάθεται στον πάγο. Τι της συμβαίνει; Γιατί φοβάται; (οι πάγοι λιώνουν και το σπίτι της καταστρέφεται).

Βήμα τρίτο -  Άλλοι κάτοικοι των πόλων

 

Οι Εσκιμώοι ζούνε στο Βόρειο πόλο. Εκεί η θερμοκρασία είναι γύρω στους -60 βαθμούς Κελσίου. Στη χώρα μας μια πολύ κρύα μέρα η θερμοκρασία μπορεί να φτάσει μέχρι -5 βαθμούς Κελσίου.

• Παρατηρήστε το σπίτι της πολικής αρκούδας και το σπίτι του Εσκιμώου.
• Τι κοινό έχουν;
• Πώς φαντάζεστε ότι αισθάνονται οι Εσκιμώοι που λιώνουν οι πάγοι;
• Μπορείτε να φανταστείτε ποιοι άλλοι ζούνε στις πολικές περιοχές; (Εσκιμώοι, πιγκουίνοι, φώκιες, τάρανδοι κ.α.) 

Βήμα τέταρτο - Γιατί λιώνουν οι πάγοι;
Παρατηρήστε την εικόνα. Τι συμβαίνει στη Γη μας;Ναι, ο πλανήτης ζεσταίνεται, έχει πυρετό. Γι΄αυτό λιώνουν οι πάγοι.

Βήμα πέμπτο -  Η αιτία

Μπορείτε να φανταστείτε τι κάνουμε εμείς οι άνθρωποι και προκαλούμε στη Γη πυρετό;
Δυστυχώς οι πάγοι λιώνουν επειδή ξοδεύουμε πολλή ηλεκτρική ενέργεια και ενέργεια για να δροσίσουμε και να θερμάνουμε το σπίτι μας, αλλά και για να μετακινηθούμε. Μπορείτε να βρείτε μέσα στην τάξη πράγματα που χρειάζονται ενέργεια για να λειτουργήσουν; (καλοριφέρ, κλιματιστικό, φώτα, cd player)

Κάθε φορά που ανάβουμε όλα αυτά τα μηχανήματα και κάθε φορά που βάζουμε μπρος το αυτοκίνητο ελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα ένα αέριο που σχηματίζει μια κουβέρτα γύρω από τη Γη. Έτσι η Γη ζεσταίνεται και λιώνουν οι πάγοι. Και το χειρότερο: το κλίμα αλλάζει και έχουμε ξηρασίες, πλημμύρες, καύσωνες....

Βήμα έκτο - Οι λύσεις
Μπορείτε να σκεφτείτε τρόπους να προστατεύσουμε τη Γη από τα αέρια αυτά που σχηματίζουν την κουβέρτα;
(σβήνουμε τα φώτα, χρησιμοποιούμε λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας, σβήνουμε τις συσκευές εντελώς, δεν τις αφήνουμε στο κόκκινο λαμπάκι ανοικτές, προτιμάμε τα μέσα μαζικής μεταφοράς, τα πόδια ή το ποδήλατο για τις μετακινήσεις κ.α.)

Άρθρο από την Ελένη Σβορώνου, στο Σύγχρονο Νηπιαγωγείο, τεύχος 79, Ιαν-Φεβ 2011