Ο Καραγκιόζης στο Νηπιαγωγείο μας

Αμέσως μετά την επέτειο της 25ης Μαρτίου, φιλοξενήσαμε στο νηπιαγωγείο μας το θίασο του θεάτρου σκιών του Ηλία Καρελλά, όπου παρακολουθήσαμε την παράσταση "Το κρυφό σχολειό".

Τα παιδιά έχοντας πολύ πρόσφατα όλες τις εικόνες και τα ακούσματα από την επέτειο της επανάστασης, εμπέδωσαν ακόμη περισσότερο πληροφορίες γύρω από τον ξεσηκωμό του γένους, διασκεδάζοντας παράλληλα με τον πιο αντιπροσωπευτικό και διαχρονικό ήρωα του έθνους: τον ξυπόλυτο Καραγκιόζη.

Φέτος, είναι η τρίτη χρονιά που φιλοξενούμε τον Ηλία και τους συνεργάτες του στο νηπιαγωγείο μας.  

Κέρδισε με το "Καλημέρα" τα παιδιά μας, με την αμεσότητα του. Τα παιδιά μας αγαπούν πολύ τον Καραγκιόζη και παρακολουθούσαν σχεδόν με το στόμα ανοιχτό μια πραγματικά πολύ προσεγμένη -σε όλους τους τομείς - και ποιοτική παράσταση.

Στο τέλος της παράστασης, όπως γίνεται κάθε φορά, τα παιδιά συμμετείχαν στην παράσταση, παίζοντας παιχνίδια και γνωρίζοντας "ατάκες" και "φωνές" των ηρώων του θεάτρου σκιών του Καραγκιόζη.

Δηλώνουμε φανατικοί θαυμαστές του κ. Καρελλά. Είναι καταπληκτικός και πολύ προικισμένος Καραγκιοζοπαίχτης. Είναι σπουδαίος καλλιτέχνης, αφού και σχεδιάζει ο ίδιος τις φιγούρες του Καραγκιόζη. Πιο πολύ απ' όλα όμως είμαστε μεγάλοι θαυμαστές του, επειδή διαθέτει απίστευτη εφευρετικότητα στη σκηνοθεσία των παραστάσεων του, γενικότερα. 

Για να μιμηθούμε τον Ηλία Καρελλά αποφασίσαμε για το υπόλοιπο της εβδομάδας να ασχοληθούμε με το θέατρο σκιών του Καραγκιόζη.

Καταρχήν, ζητήσαμε από μια μαμά μας τον μπερντέ του Καραγκιόζη που ξέραμε ότι είχαν στο σπίτι και μας τον έφερε.Ευχαριστούμε, λοιπόν, τη μαμά του Γιάννη.

Είχαμε λοιπόν "το λευκό μας σεντονάκι" και μας έλειπε η λάμπα. Φέραμε στο σχολείο και μια λάμπα και βάλαμε μπρος για την παράσταση....

Όπως κάθε άνθρωπος που σέβεται τον εαυτό του όταν αρχίζει να μιλά για Καραγκιόζη, αναφερθήκαμε και γνωρίσαμε μέσω του διαδικτύου έναν από τους μεγαλύτερους και αξιολογότερους Καραγκιοζοπαίχτες του αιώνα μας, που δυστυχώς μας "άφησε" πολύ πρόσφατα, τον Ευγένιο Σπαθάρη.

Επισκεφθήκαμε λοιπόν την ηλεκτρονική διεύθυνση του Μουσείου Καραγκιόζη που βρίσκεται στο Μαρούσι,  Σπαθάρειο Μουσείο.

Εκεί σταθήκαμε, αρχικά, στο πρόσωπο του Ευγ.  Σπαθάρη.

Γνωρίσαμε τους κυριότερες ήρωες- φιγούρες του θεάτρου σκιών.

Τέλος, ακούσαμε τη μουσική που ακούγεται κάθε φορά που εμφανίζεται η φιγούρα στο λευκό σεντόνι.

Γυρίζοντας στην τάξη μας, παρατηρήσαμε τις φιγούρες του θεάτρου σκιών του Ευγ. Σπαθάρη, από ένα ημερολόγιο του Σπαθάρειου Μουσείου που μας είχαν δώσει μετά από επίσκεψη μας το 2006.

Ξεφυλλίσαμε το ημερολόγιο και παρατηρήσαμε όλες τις φιγούρες που είχαμε δει πρωτύτερα στο διαδίκτυο.

Και φυσικά για να παίξουμε Καραγκιόζη και να γίνουμε Καραγκιοζοπαίχτες θα πρέπει πρώτα να γίνουμε δημιουργοί φιγούρας Καραγκιόζη. Επιλέξαμε τη φιγούρα που θα θέλαμε να κατασκευάσουμε ανάμεσα στους Καραγκιόζη, Κολλητήρη, Χατζηαβάτη, Βεζυροπούλα και Μορφονιό.

Τα παρακάτω pdf αρχεία τα μεγεθύναμε σε Α3. Ζωγραφίσαμε σύμφωνα με την αισθητική του Σπαθάρη.

Καραγκιόζης
Χατζηαβάτης
Βεζυροπούλα
Κολλητήρης
Μορφονιός

Δημιουργήσαμε φιγούρες ακούγοντας το "άσμα" του Διοννύση Σαββόπουλου,
"Σαν τον Καραγκιόζη". Το μάθαμε και το τραγουδάμε ασταμάτητα.

Και αφού δημιουργήσαμε....... 

η παράσταση αρχινά.........

και φωτογραφίες από τα παρασκήνια....

Μερικοί εμπνεύστηκαν από την παράσταση μας και ζωγράφισαν το μπερντέ και τις φιγούρες στο ελεύθερο τους.
Και φυσικά στολίσαμε την τάξη για να εκθέσουμε και τη δουλειά μας.

Είπαμε ψέματα πολλά ας πούμε και μια αλήθεια……

Σύμφωνα με το θρύλο, το έθιμο της Πρωταπριλιάς ξεκίνησε στη Γαλλία στα μέσα του 16^ου αιώνα, όπου για πολλά χρόνια η αρχή του έτους γιορταζόταν τν 1^η Απριλίου κι όχι τον Ιανουάριο. Όταν λοιπόν, με διαταγή του Πάπα Γρηγορίου, ο βασιλιάς Κάρολος θ΄ έδωσε διαταγή να μετατεθεί η Πρωτοχρονιά από την 1^η Απριλίου στην 1^η Ιανουαρίου, οι άνθρωποι μπερδεύτηκαν και δεν μπορούσαν να χωνέψουν εύκολα αυτές τις αλλαγές.

Μαθημένοι έτσι όπως ήταν μέχρι τότε να ανταλλάσσουν δώρα και ευχές για τις άγιες μέρες, αρνούνταν να αλλάξουν συνήθειες. Έτσι λοιπόν η κοινωνία χωρίστηκε, από τη μια μεριά στους αντιδραστικούς που αρνούνταν να αποδεχτούν τη νέα κατάσταση και από την άλλη πάλι σε εκείνους που δέχτηκαν την αλλαγή και για να πειράξουν τους πρώτους συνέχισαν να τους προσφέρουν δώρα και ευχές.

Μόνο που επειδή δεν υπήρχε πλέον κανένας λόγος για επισημότητες, προτιμούσαν να κάνουν ψεύτικα δώρα και ψεύτικες ευχές. Κάπως έτσι λοιπόν ο λόγος υπερίσχυσε της πράξης και τα λόγια ήταν ψεύτικα και όλως διόλου απαγορευμένα.

Οι ιστορικοί ερευνητές όμως έχουν ανακαλύψει ότι στο ρωμαϊκό πάνθεον συμπεριλαμβανόταν και η θεά «Αφροδίτη του Απριλίου» ή αλλιώς “Venus Aprilis” που ήταν η προστάτιδα της καλοπροαίρετης φάρσας και της κοροϊδίας. Κι ακόμη πιο πριν, στην αρχαία Ελλάδα, ο μήνας Απρίλιος ήταν αφιερωμένος στη θεά Αφροδίτη που ήταν η τιμώμενη θεότητα στη γιορτή της άνοιξης, η οποία ονομαζόταν «Ανθεστήρια».

Μια άλλη πάλι εκδοχή μας λέει ότι το έθιμο της Πρωταπριλιάς ξεκίνησε από τις βόρειες χώρες της Ευρώπης εκεί που την 1^η Απριλίου ξεκινάει η επίσημη εποχή του ψαρέματος. Κι επειδή τέτοια εποχή τα ψάρια γλιστράνε μέσα απ’  τα χέρια των ψαράδων – τόσο δύσκολες είναι οι ψαριές – δημιουργήθηκε το έθιμο του «πρωταπριλιάτικου ψαριού» για να προσφέρουν οι φαρσέρ «δώρα που γλιστράνε» σε κείνους που γυρνούσαν με άδεια χέρια. Βέβαια, η παράδοση λέει ότι οι ψαράδες που γυρνάγανε άπραγοι στα σπίρια τους συνήθιζαν να κουκουλώνουν την κακοτυχιά τους με τερατώδη ψέματα για περιπέτειες που δήθεν έζησαν και σώθηκαν από του χάρου τα δόντια.

Στην Ιταλία και τη Γαλλία πάντως, όταν πιάνεσαι κορόιδο, τότε οι άλλοι σε αποκαλούν «ψάρι του Απρίλη». Γι ‘ αυτό την Πρωταπριλιά τα παιδιά συνηθίζουν να κολλάνε (στα κρυφά) αυτοκόλλητα με ψάρια στις πλάτες των συμμαθητών τους ενώ στα ζαχαροπλαστεία πουλάνε σοκολάτες σε σχήμα ψαριού. Στη Σκοτία πάλι, όπου το πανηγύρι της Πρωταπριλιάς κρατάει δυο μέρες, οι φαρσέρ κολλάνε ένα χαρτάκι ψαριού, που γράφει «Κλώτσησε με».

Εορτασμός 25ης Μαρτίου 2014

Αυτή την εβδομάδα ασχοληθήκαμε με τη διπλή γιορτή της Άνοιξης, αυτή της απελευθέρωσης του γένους μας και του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.

Για να προσεγγίσουμε τα δύο γεγονότα χρησιμοποιήσαμε δύο ζωγραφικούς πίνακες: την πολιορκία του Μεσολογγίου - του Βρυζάκη και τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου.

Εξοικειωμένα πια με τους ζωγραφικούς πίνακες τα παιδιά, είναι πιο εύκολο να συγκεντρωθούν στο εκάστοτε θέμα, να απαντήσουν ερωτήσεις και να προσέξουν λεπτομέρειες:

•  Τι δείχνει ο πίνακας;
• Ποιες είναι οι μορφές που ξεχωρίζουμε;
• Περιγράφουμε τις μορφές.
• Τι φορούν; 
• Τι κάνουν;
• Πόσα επίπεδα έχει ο πίνακας (πάνω-μέση -κάτω)
• Που βρίσκονται;
• Ποια χρώματα επικρατούν;
• Μετρώ, όπου μπορώ να μετρήσω μορφές.
• Τι συναισθήματα μου προκαλούν;Γιατί;

Διαβάσαμε τα αγαπημένα μας "Ελληνάκια" της Ευγ. Φακίνου.

Ακούσαμε τραγούδια, σχετικά με την επανάσταση του 1821.

Χρωματίσαμε το χάρτη της Ελλάδας ανά γεωγραφικά διαμερίσματα. 

Χορέψαμε δημοτικούς χορούς.

Ζωγραφίσαμε τσολιάδες και Αμαλίες.

Φτιάξαμε τα δικά μας δάφνινα στεφάνια που τα στολίσαμε με τους ήρωες της επανάστασης.

Στολίσαμε την τάξη μας.

Φτιάξαμε αξεσουάρ για τη γιορτή μας και το χώρο της τάξης μας.

Και τέλος, την παραμονή, καλέσαμε όλους τους γονείς, παππούδες, γιαγιάδες, γνωστούς και φίλους και γιορτάσαμε όλοι μαζί. 

Και φωτογραφίες από της γιορτής μας τους δημοτικούς χορούς:

Το κείμενο της γιορτής μας , τα τραγούδια κι οι χοροί. Την ιδέα και το κείμενο της γιορτής πήραμε από το περιοδικό "Παράθυρο στην Εκπαίδευση"

Θεατρικό για τη γιορτή της 25^ης Μαρτίου

Ρόλοι και σειρά εμφάνισης:

1^η αφηγήτρια:              

Ελλάδα 1:                   

Πελοπόννησος:           

Στερεά:                     

Αγωνιστής 1:              

Αγωνίστρια 1:             

(Κορίτσια Χορός του Ζαλόγγου)

Ελλάδα 2:                   

Δάσκαλος:                  

Ιεράρχης:                   

Πολιτικός:                 

( Τραγούδι: Θούριος)

Ελλάδα 2:                   

Επτάνησα:                  

Θεσσαλία:                  

(Χορός: Μήλο μου κόκκινο Αγόρια – κορίτσια ζευγάρια)

Ελλάδα 3:                   

Κρήτη:                        

Μακεδονία:                

Ήπειρος:                   

Νησιά Αιγαίου:           

Θράκη:                       

Αγωνιστής 2:              

Αγωνίστρια 2:            

(Εθνικός ύμνος)

2^η αφηγήτρια:             

(Τραγούδι-ύμνος για τον ευαγγελισμό – Άβε Μαρία)

Παναγία:                   

Άγγελος 1:                  

Άγγελος 2:                 

 Αφηγήτρια 1

Διπλή γιορτή, διπλή χαρά.

γιορτάζει πάλι η λευτεριά.

Το τραγουδούνε τα πουλιά,

το αντηχούνε τα βουνά.

Στης άνοιξη την αγκαλιά

ευωδιαστή μοσχοβολιά

σκορπάει η εθνική γιορτή

του ‘ 21 η ξακουστή.

Να τη η Ελλάδα η μικρή.

Να, με καμάρι προχωρεί!

Θέλει ελεύθερη να ζει

πάντα με δόξα και τιμή.

Κι όταν εχθροί έρχονται ξανά

πετιέται πάλι στα ψηλά.

Και διαλαλεί και τραγουδά

Χαίρε, ω, χαίρε λευτεριά!

Αφηγήτρια 2

Διπλή γιορτή, διπλή χαρά

στης άνοιξης τα γιασεμιά.

Γιορτάζει η γη κι ο ουρανός

τραγούδι ψέλνει χαρωπός,

γιατί Αρχάγγελος λαμπρός

λουσμένος μες στον Άγιο Φως

κατέβηκε από ψηλά

με αργυρόλευκα φτερά

κι έφερε μήνυμα γλυκό,

τον Άγιο Ευαγγελισμό.

Τον έφερε στην Παναγιά

μια κόρη απ’ όλες πιο γλυκιά.

Της είπε πως θα αξιωθεί

να φέρει κάτω εδώ στη γη

τον Βασιλέα και Θεό

αυτόν τον ίδιο το Χριστό.

Κι αυτή απλά κι αληθινά

με πόθο Άγιο στην καρδιά

δέχθηκε αυτόν το θησαυρό

μέσα στα σπλάχνα της κρυφό.

 Ελλάδα 1

Μες το χάρτη δεν υπήρχα

με την ίδια αυτή μορφή

και η ιστορία ξεκινά

με θυσία αληθινή.

Τόσοι Έλληνες με τόλμη

και κουράγιο στην ψυχή

αγωνίστηκαν για χρόνια

για να ζουν σ’ αυτή τη γη.

Πριν σχεδόν δύο αιώνες

όλα άρχισαν παιδιά,

όταν ξέσπασε η φλόγα

του αγώνα στην καρδιά.

Πελοπόννησος και πάνω,

όλη μας η Στερεά,

μάχες δίνουν να κερδίσουν

τη γλυκιά τη λευτεριά.

 Πελοπόννησος

Τι Καλάβρυτα και Μάνη

Δερβενάκια και στενά,

Αίμα χύθηκε σε τόπους

Όπως η Τριπολιτσά!

Ήρωες γεννούν οι πέτρες

τα βουνά και τα χωριά

κι η επανάσταση φουντώνει

σ΄όλον τότε το Μοριά.

 Στερεά

Εξαπλώνεται ο αγώνας

στα βουνά της Στερεάς

κι η θυσία μεγαλώνει

αν στο Μεσολόγγι πας.

Χρόνια ολόκληρα το αίμα

την ποτίζει αυτή τη γη

και σε εννέα χρόνια μέσα

κράτος νέο θα γεννηθεί.

Αγωνιστής 1

Τούτο το σπαθί δεν έχει

ούτε στάλα κουραστεί

και περήφανο με κάνει

που βοήθησε εκεί.

Και το όπλο μου τα βράδια

ιστορίες θα μου πει

για τους ήρωες που είδε

με ατσάλινη ψυχή.

Αγωνίστρια 1

Κι άλλο τόσο οι γυναίκες

μάχη έδωσαν κι αυτές

και έκαναν τόσες θυσίες

που δεν ήτανε μικρές.

Και στο Σούλι και στη Χίο

και στα άμοιρα Ψαρά,

τη ζωή τους παραδώσαν

με παιδιά στην αγκαλιά.

 Ελλάδα 2

Για το νέο κράτος κι άλλοι

αγωνίστηκαν πολύ

κι η Ιστορία τους θυμάται

και τους δίνει και φωνή

Επανάσταση θα γίνει

και σε άλλες περιοχές

μα αλύτρωτες θα μείνουν

για πολλά χρόνια αυτές.

Τα Επτάνησα θα γίνουν

και αυτά Ελληνικά

και μετά η Θεσσαλία

θα γλιτώσει απ’ την Τουρκιά.

Δάσκαλος

Αν το πνεύμα δεν κερδίσει

πρώτο αυτό ελευθερία,

καμία μάχη δεν αξίζει

ούτε θα έχει επιτυχία.

Και το πνεύμα των Ελλήνων

πρώτα ξύπνησε καλά

κι ακολούθησε με τόλμη

η γενναία η καρδιά.

Ιεράρχης

Κληρικοί και ιεράρχες

ρόλο έπαιξαν κι αυτοί

και μαζί με το λαό τους

μάχη έδωσαν σκληρή!

Και υπήρξανε γενναίοι

σε μια δύσκολη στιγμή

διαφύλαξαν τη γλώσσα

και την πίστη ζωηρή.

Πολιτικός

Και το νέο μας το κράτος

δεν θα υπήρχε εξαρχής

αν δεν είχαμε ανθρώπους

γνώστες της πολιτικής.

Συμφωνίες, συζητήσεις

συναντήσεις σοβαρές,

για την ανεξαρτησία

βάλαμε υπογραφές.

Επτάνησα

Έφτασε για μας η ώρα

έστω λίγο πιο αργά

να ενωθούμε με τη χώρα

που ‘ χε βρει τη λευτεριά.

Τρεις δεκαετίες πήρε,

ο αγώνας μας αυτός,

να συμβεί με την Ελλάδα

ο κατάλληλος δεσμός.

Θεσσαλία

Κι η μεγάλη πεδιάδα

έγινε ελληνική

λίγο πριν του νέου αιώνα

την ιστορική αρχή.

Πώς μεγάλωσε η  χώρα

και πως άλλαξε μορφή

όταν και η Θεσσαλία

προσαρτήθηκε κι αυτή.

  

Ελλάδα 3

Και αλλάζει ο αιώνας

και αλλάζει και η γη

που από τότε θα καλούμε

όλοι εμείς ελληνική.

Με αγώνες και με μάχες,

με πολέμους στο βορρά,

πήραμε κι άλλα εδάφη,

πήραμε και τα νησιά.

Κρήτη

Με την ένωση της Κρήτης

πήραν τέλος οι καημοί

και υψώθηκε στη νήσο

και σημαία ελληνική!

  

Μακεδονία

Με την ίδια συμφωνία

και την ίδια τη χρονιά

μπήκε κι η Μακεδονία

στων Ελλήνων την καρδιά.

Για τη Λευτεριά σου Μάνα

που περίμενα καιρό

χόρεψα στην Αραπίτσα

του Ζαλόγγου το χορό.

  

Ήπειρος

Τα Βαλκάνια αλλάζουν

και τα σύνορα μαζί

και η Ήπειρος θα γίνει

και αυτή ελληνική.

Κι εκεί στο Σούλι έγραψα

την πιο τρανή Ιστορία

χορό θανάτου χόρεψα

για την Ελευθερία.

  

Νησιά Αιγαίου

Και το Βόρειο Αιγαίο

στην Ελλάδα θα δοθεί

Λέσβος, Λήμνος, Σάμος, Χίος

έχουν πια εξελληνιστεί.

  

Θράκη

Μετά από την πυκνή σκλαβιά

τη λευτεριά ζητούσα

με τα ακριβά μου τα παιδιά

εσένανε ποθούσα.

Κι ένας πόλεμος μεγάλος

είναι η αιτία που μετά

και η Θράκη θα αποκτήσει

την ελληνική καρδιά.

  

Αγωνιστής 2

Με αγώνες και με αίμα,

με το χέρι σαν γροθιά

φτιάχτηκες μικρή Ελλάδα

στης Ευρώπης τη γωνιά!

Εκατόν ογδόντα χρόνια

είσαι κράτος δυνατό

και δε φεύγει απ’ το μυαλό μου

πόσο υπέφερες γι’ αυτό.

  

Αγωνίστρια 2

Ας ενώσουμε τα χέρια

και ας πούμε όλοι μαζί

έναν ύμνο που εμπνέει

κάθε ελληνική ψυχή!

Ας ενώσουμε τα χέρια

και ας πούμε μια φορά

πόσο αξίζει να μοχθήσεις

για να βρεις τη λευτεριά.

Άγγελος 1

Χαίρε της Ναζαρέτ

κόρη χαριτωμένη

ο Κύριος μου είναι με σε

μη στέκεις φοβισμένη.

 Παναγία

Ποιος είσαι εσύ που ξαφνικά

ήρθες εδώ μπροστά μου

και τι είναι τα λόγια αυτά

που φτάνουν στα αυτιά μου;

-------------------------------------

Μα τι΄ναι αυτός ο λόγος

με κάνεις να φοβάμαι

μια αγνή κόρη σαν και με

πώς λες μητέρα θα ‘ναι;

------------------------------------

Δούλη κυρίου είμαι εγώ

και ταπεινά τον προσκυνώ

Ας γίνει το άγιο το θέλημα του

και δόξα να’ χει το όνομα του.

Άγγελος 2

Είμαι ο Γαβριήλ ο Αρχάγγελος

με στέλνει ο Θεός

μια είδηση ευχάριστη

ήρθα για να σου πω.

Άκου τι θέλει ο Θεός

Μαρία από σένα

Σωτήρα  να γεννήσεις

Ω πάναγνε Παρθένε

------------------------------

Με του Θεού τη δύναμη

θα γίνει αυτό Μαρία

πρέπει ο κόσμος να σωθεί

από την αμαρτία.