- Πρωτομαγιά ονομάζεται η πρώτη μέρα του Μαϊου.Ο παραδοσιακός εορτασμός της από τα παλιά ως τα νεότερα χρόνια είναι ένα κράμα στοιχείων και επιδράσεων που κρατούν από τα Ανθεστήρια των αρχαίων Ελλήνων, των Ρωμαίων και των Βυζαντινών, και φτάνουν στις νεοελληνικές γιορτές της άνοιξης, από την Πρωτομαρτιά ως το Μάη.
- Χαρακτηριστικό έθιμο της Πρωτομαγιάς αποτελεί ο στολισμός της θύρας του σπιτιού με ένα ολάνθιστο στεφάνι. Τα κλαδιά και τα λουλούδια κόβονται από τους αγρούς, με χαρά και τραγούδια, και κουβαλιούνται στα σπίτια για να μεταδώσουν στους ανθρώπους της νεανικότητα και μακροζωία της φύσης, τη χλοερότητα, τη δροσιά και την άνθισή τους.
- Σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, όμως, η Πρωτομαγιά γιορτάζεται με ποικίλους και ξεχωριστούς τρόπους:
- Στην Πάργα το πρωί της Πρωτομαγιάς τα παιδιά γυρίζουν στα σπίτια και τραγουδούν το τραγούδι του Μάη, στεφανωμένα με λουλούδια και κρατώντας στα χέρια τους μεγάλους κλώνους πορτοκαλιάς ή νερατζιάς γεμάτους άνθη.
- Στην Κέρκυρα περιφέρουν ένα κορμό τρυφερού κυπαρισιού, ίσιου και φουντωτού. Το έχουν σκεπασμένο με κίτρινες μαργαρίτες και άλλα άνθη. Του κρεμούν ένα στεφάνι από τα χλωρά κλαδιά, του δένουν μεταξωτά μαντίλια, κορδέλες και του κρεμούν πρώιμα χορταρικά.
- Σε άλλες πόλεις, όπως στον Άγιο Λαυρέντιο του Βόλου, ο Μάης ενσαρκώνεται στο Μαγιόπουλο, ένα παιδί στολισμένο με λουλούδια. Χορός από προσωπιδοφόρους το συνοδεύουν τραγουδώντας τα Μαγιάπριλα τραγούδια τους στους δρόμους του χωριού, ενώ χορεύει το Μαγιόπουλο. Στη Ναύπακτο το Μαγιόπουλο το συντροφεύουν γέροι φουστανελάδες, βαστώντας στο ένα χέρι κουδούνια στολισμένα με ανθισμένη ιτιά. Το έθιμο το βρίσκουμε και στο Ξηροχώρι Ευβοίας, συνδυασμένο με την παράκληση για βροχή. Εκεί ένα χωρικός ντυμένος σ' όλο του το σώμα με λουλούδια και κλαδιά ελιάς, καρυδιάς και άλλων δέντρων, λέγεται Πιπεριά.
- Στην Πορταριά (πριν από 80 περίπου χρόνια) την Πρωτομαγιά μεταμφιέζονταν πέντε πρόσωπα: το κορίτσι, ο γιανίτσαρος, όλο άρματα κι ασήμι, ο γιατρός, με το ψηλό φράγκικο καπέλο και δύο άλλα πρόσωπα. Πήγαιναν εν πομπή σε όλο το χωριό και στην πλατεία άρχιζε η παράσταση. Ο γιανίτσαρος δοκίμαζε να κλέψει το κορίτσι. Το κορίτσι απ' την τρομάρα του έπεφτε λιγωμένο. Ακολουθούσαν μοιρολόγια και κοπετοί. Ο γιατρός ανάσταινε την κοπελιά. Ακολουθούσαν χοροί, τραγούδια και χαρές. Η παράσταση αυτή, δηλαδή η έκθεση του νεκρού και η ανάσταση του, συνηθίζεται ακόμη, με ολότελα αρχαιότερη μορφή, και στο Ζαγόρι της Ηπείρου.
- Η Πρωτομαγιά επίσης συμβολίζει τη νίκη της ζωής πάνω στο θάνατο και την ανάσταση των νεκρών. Αυτό φαίνεται και στη μυθολογία μας και ιδιαίτερα σε μύθους που σχετίζονται με τον Άδωνη και το Διόνυσο.
- Την πρώτη μέρα του Μαϊου γιορτάζεται και η Εργατική Πρωτομαγιά. Μια ημέρα αφιερωμένη σε εκδηλώσεις τιμής προς την εργασία και τους κοινωνικούς αγώνες των εργαζομένων. Σύμφωνα με την ιστορία, μετά την απεργία που κήρυξαν την Πρωτομαγιά του 1886 στην Αμερική τα εργατικά συνδικάτα, το 1889 η Β΄Διεθνής καθιέρωσε την Πρωτομαγιά ως μέρα προβολής των εργατικών διεκδικήσεων, με πρώτη το οκτάωρο εργασίας. Το 1957 καθιερώθηκε νομοθετικά στην Ελλάδα ως εξαιρέσιμη γιορτή, κατά την οποία οι εργαζόμενοι, μολονότι αργούν, έχουν απαίτηση επί του ημερομισθίου.
