Αποκριά, Τρελή Αποκριά

Το καρναβάλι είναι μια γιορτή κοινή σε όλους σχεδόν τους λαούς. Έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα, καθώς μεταμφιέσεις εμφανίζονται γύρω στο 2000 π.Χ. στην Ασία. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά του είναι το κέφι, η ζωντάνια και η φαντασία.

Η λέξη "Απόκριες" είναι σύνθετη και προέρχεται από τις λέξεις "από" και "κρέας", που σημαίνει την αποχή από το κρέας την τελευταία εβδομάδα του Τριωδίου.

Η λέξη "Καρναβάλι" είναι ιταλική-λατινική από τις λέξεις Carne-κρέας, και Vale-περνάει, και έχει την αντίστοιχη σημασία της ελληνικής "Απόκριες" (αποχή από το κρέας).

Οι Απόκριες διαρκούν τρεις εβδομάδες, γι' αυτό και η περίοδος αυτή ονομάζεται Τριώδιο. Η πρώτη εβδομάδα είναι η "Προφωνέσιμη", γιατί παλαιότερα προφωνούσαν, δηλ. διαλαλούσαν την αρχή της Αποκριάς. Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται "Κρεατινή", επειδή τρώμε κρέας και η τρίτη είναι η "Τυρινή", επειδή καταναλώνουμε γαλακτοκομικά προϊόντα.

Η Τσικνοπέμπτη βρίσκεται στο μέσο της Αποκριάς. Την ημέρα αυτή τρώμε ψητό κρέας στα κάρβουνα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να υψώνεται καπνός στον ουρανό που ονομάζεται "τσίκνα". Από την τσίκνα αυτή, η συγκεκριμένη Πέμπτη ονομάζεται Τσικνοπέμπτη.

Τα παλαιότερα χρόνια οι άνθρωποι έβαζαν μάσκες και φορεσιές και έδιναν ολόκληρες παραστάσεις την τελευταία ημέρα των Αποκριών. Εξέλιξη των παραστάσεων αυτών αποτελούν οι σημερινές παρελάσεις αρμάτων στις μεγάλες πόλεις.

Οι μάσκες που φοράμε τις Απόκριες προέρχονται από τα αρχαία κωμικά και σατυρικά προσωπεία που φορούσαν οι ηθοποιοί όταν έπαιζαν στις κωμωδίες και στα σατυρικά δράματα. Οι μάσκες αυτές ήταν συνήθως πήλινες και δε διέφεραν μεταξύ τους. Κατόπιν, οι Ρωμαίοι έφτιαξαν μάσκες που διέφεραν η μία από την άλλη και παρίσταναν τύπους κωμωδίας. Πολλούς αιώνες αργότερα, στην Ιταλία, αναπτύχθηκε το θεατρικό είδος "Κομέντια ντελ' άρτε" που εισήγαγε τον αρλεκίνο και την κολομπίνα, με τις ανάλογες μάσκες και ενδυμασίες.

Η τελευταία Κυριακή της Αποκριάς ονομάζεται "τρανή Αποκριά". Τα παλαιότερα χρόνια οι άνθρωποι μεταμφιεσμένοι γυρνούσαν σε ομάδες από σπίτι σε σπίτι, χορεύοντας και τραγουδώντας. Μάλιστα πολλές φορές έστηναν και αυτοσχέδιες σατιρικές παραστάσεις στην πλατεία του χωριού.

Κατά τη διάρκεια της Αποκριάς σε πολλές χώρες του κόσμου διοργανώνονται εκδηλώσεις που παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες μεταξύ τους ως προς τον τρόπο διεξαγωγής (παρελάσεις, παιχνίδια, διαγωνισμοί, άρματα). Κάθε τόπος όμως δίνει παράλληλα και το δικό του στίγμα, με τις πολιτιστικές αποχρώσεις, τα διαφορετικά έθιμα, αλλά και την ιδιοσυγκρασία των κατοίκων.

(απόσπασμα άρθρου από τη θεματική προσέγγιση της Ν. Κάντζου "Η Χαρά της Αποκριάς").

Η αλήθεια είναι, ότι η Αποκριά είναι ένα τεράστιο και ανεξάντλητο θέμα, και παράλληλα απίστευτα διασκεδαστικό, τόσο για μας τους νηπιαγωγούς όσο και για τα παιδιά. Έτσι, κάθε χρόνο το προσεγγίζουμε και από μία διαφορετική πλευρά.

Φέτος, λοιπόν, στο νηπιαγωγείο μας, ξεκινήσαμε με μια μάσκα εξωγήινου!! Γιατί;; Μα για να προσπαθήσουμε να συνδέσουμε το προηγούμενο θέμα μας με τις Απόκριες. Κατασκευάσαμε λοιπόν μάσκες των μικρών πράσινων πλασμάτων που κατοικούν στο φεγγάρι!!

Τα παιδιά σχεδίασαν το περίγραμμα της μάσκας σε πράσινο κανσόν, σχεδίασαν τα μάτια και τη μύτη πάνω σε αφρώδες υλικό, χρησιμοποιώντας πατρόν από σκληρό χαρτόνι. Έκοψαν και στη συνέχεια "βούτηξαν" μέσα στη χρυσόσκονη, στην ασημόσκονη, στις πούλιες, στα αστέρια, σ' όλα αυτά τα υλικά που τα ξετρελαίνουν.

Η δραστηριότητα έγινε ανά ομάδες των 5 παιδιών. Η πρώτη ομάδας άρχισε με οδηγίες από τη νηπιαγωγό, η επόμενη με οδηγίες από τα παιδιά (βοηθούς) που είχαν τελειώσει τη δραστηριότητα, αυτοί που τελείωναν βοηθούσαν τους επόμενους κ.ο.κ.. Οι καινούργιοι "βοηθοί" λοιπόν κάθε φορά έδιναν οδηγίες στα παιδιά που κατασκεύαζαν μάσκα. 

Την ιδέα για τη μάσκα την πήρα από την αγαπημένη συνάδερφο Έφη Ζιώγα, από το 2ο νηπιαγωγείο Αμαρουσίου.

Και ήρθαν στο σχολείο μας επισήμως και οι Απόκριες. Γιατί ανεπισήμως τα παιδιά όλο μιλούσαν για τη στολή που θα αγόραζαν και θα φορούσαν τις Απόκριες.

Ε, φτιάξαμε και μεις μια τεράστια μάσκα, και γράψαμε πάνω τι στολή θα φορέσουμε τις Απόκριες.

Συνεχίσαμε με μια ιστορία: "Οι Απόκριες στο δάσος", από το περιοδικό "Σύγχρονο Νηπιαγωγείο".

Τραγουδήσαμε το τραγούδι της ιστορίας και ζωγραφίσαμε "τι μας έκανε εντύπωση από το τραγούδι".